Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Tubulo-interstitiële nefritis

Laatste update, 14 juli 2025

Bij tubulo-interstitiële nefritis is er schade aan de nierbuisjes en het omliggende weefsel door een ontsteking.

In het kort

  • Bij tubulo-interstitiële nefritis is er schade aan de nierbuisjes.
  • Afvalstoffen belanden in de urine.
  • Bij chronische tubulo-interstitiële nefritisis er bijna altijd blijvende schade aan de nieren.
  • Soms is de schade zo groot, dat dialyse of transplantatie nodig is.

Elke nier bevat ongeveer een miljoen nierfilters (nefronen). Elk nierfilter bevat een zeeflichaampje (glomerulus) en een nierbuisje (tubulus). In de ruimte tussen het zeeflichaampje en het nierbuisje (het interstitium) kan een ontsteking ontstaan. Dat heet interstitiële nefritis (nefro betekent nier, -itis betekent ontsteking). Deze ontsteking ontstaat altijd in beide nieren tegelijk. En veroorzaakt schade. Vooral aan de nierbuisjes. Daarom heet deze ontsteking tubulo-interstitiële nefritis (TIN).

Nierfilter
Nierfilter

Beschadigde nierbuisjes

Door de schade kunnen de nierbuisjes hun werk niet goed meer doen. Normaal zorgen nierbuisjes ervoor dat afvalstoffen in de urine belanden. En dat zout en andere nuttige stoffen in het lichaam blijven. Dat lukt door de ontsteking niet goed meer.

Op den duur werken ook de zeeflichaampjes in de nierfilters niet goed meer. Zo ontstaat nierschade.

Acute en chronische tubulo-interstitiële nefritis

TIN bestaat in verschillende vormen. Bij de acute vorm gaat de werking van de nieren in korte tijd achteruit. Na een behandeling herstellen de nieren zich dan vaak weer: soms gedeeltelijk en soms helemaal. Bij de chronische vorm duurt de ontsteking lang. Dit leidt meestal tot blijvende nierschade.

Oorzaken van tubulo-interstitiële nefritis

Tubulo-interstitiële nefritis (TIN) kan veel verschillende oorzaken hebben. De oorzaken van acute TIN zijn anders dan de oorzaken van chronische TIN.

mogelijke oorzaken acute TIN

  • medicijnen
    TIN kan ontstaan door bepaalde medicijnen. Bijvoorbeeld antibiotica, pijnstillers, maagzuurremmers of plaspillen. Deze medicijnen veroorzaken als het ware een allergische reactie in de nier. Ook bepaalde nieuwe medicijnen tegen kanker (immuuntherapie) kunnen acute TIN veroorzaken.
  • een infectie
    Er zijn veel verschillende infecties die acute TIN kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld: een infectie met het cytomegalovirus (CMV). Besmetting met dit virus komt veel voor. De meeste mensen krijgen geen klachten. Bij mensen met een verminderde afweer kan het virus wel klachten veroorzaken. Een ander voorbeeld: een infectie met de leptospirabacterie. Veel dieren dragen die bacterie bij zich. De infectie staat ook wel bekend als de ziekte van Weil. Deze kun je oplopen als je in besmet water zwemt. 
  • een auto-immuunziekte
    Bij een auto-immuunziekte valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. Voorbeelden hiervan zijn systemische lupus erythematodes (SLE), ziekte van Sjögren en sarcoïdose.
  • kanker
    TIN kan ontstaan door bepaalde vormen van kanker. Bijvoorbeeld: leukemie of een lymfoom.

mogelijke oorzaken chronische TIN

  • medicijnen
    Chronische TIN kan ontstaan door verschillende geneesmiddelen, waaronder chemotherapie en lithium. Langdurig gebruik van pijnstillers (vooral NSAIDs) is ook een oorzaak die relatief veel voorkomt.
  • refluxnefropathie
    Dit is een aandoening waarbij urine vanuit de blaas terugstroomt naar de nieren.
  • een auto-immuunziekte
    Bij een auto-immuunziekte valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. Een voorbeeld is de ziekte van Sjögren.
  • giftige stoffen
    Bijvoorbeeld zware metalen zoals lood en cadmium.
  • stofwisselingsziekten
    Bijvoorbeeld: cystinose en oxalaatnefropathie.
  • zeldzame erfelijke ziekten
    Bijvoorbeeld: autosomaal dominante TIN.

Symptomen van tubulo-interstitiële nefritis

Bij tubulo-interstitiële nefritis (TIN) gaan de nieren steeds slechter werken. Bij acute TIN gebeurt dit vrij plotseling. Toch is het goed mogelijk dat je zelf niets merkt van deze achteruitgang. Meestal ontstaan er pas klachten als de nieren voor nog maar 30% werken. Gaan je nieren nog verder achteruit, dan kun je verschillende symptomen en klachten krijgen. Bijvoorbeeld moeheid, spierkramp of jeuk.

Onderzoek kan al veel eerder laten zien dat het niet goed gaat met de nieren. Bijvoorbeeld bloedonderzoek. Maar het is lastig om te bewijzen dat TIN de oorzaak is. Een nierbiopsie kan nodig zijn om zeker te weten dat het om TIN gaat. Je arts kan in overleg met jou besluiten geen nierbiopsie te doen, omdat je medische informatie erop wijst dat TIN de meest waarschijnlijke oorzaak is.

Mogelijk heb je daarnaast klachten door de onderliggende ziekte. Bij SLE kun je bijvoorbeeld last hebben van pijnlijke en stijve gewrichten en huiduitslag. Omdat TIN zoveel verschillende oorzaken kan hebben, zijn er grote verschillen per persoon.

Behandeling van tubulo-interstitiële nefritis

De arts probeert eerst de oorzaak van TIN te vinden. Daar richt de behandeling zich dan op. Soms is ook een vervolgbehandeling nodig.

Is de oorzaak van acute TIN bijvoorbeeld een geneesmiddel? Dan moet je daarmee stoppen. Als de oorzaak van de TIN een auto-immuunziekte is, moet die eerst behandeld worden. Is de oorzaak een infectie? Dan wordt die bestreden met medicijnen.

Vaak herstellen de nieren zich spontaan weer. Soms wordt ook een ontstekingsremmend medicijn gegeven, zoals prednison. Soms herstellen de nieren niet; dan is er sprake van chronische nierschade. Je hebt dan een vervolgbehandeling nodig. De behandeling is bedoeld om te voorkomen dat de nieren nog verder achteruitgaan.

Ook bij de chronische vorm van TIN probeert de arts de oorzaak aan te pakken. Maar bij deze vorm is er bijna altijd blijvende schade aan de nieren.

Gevolgen van tubulo-interstitiële nefritis

De gevolgen van tubulo-interstitiële nefritis (TIN) verschillen per persoon. Zijn je nieren blijvend beschadigd? Dan kan dat veel invloed hebben op je leven.

Bij acute TIN kunnen de nieren in korte tijd ernstig achteruitgaan. Het verschilt per persoon hoe sterk de achteruitgang is. Als de oorzaak weg is, herstelt de nierfunctie meestal. De vooruitzichten zijn dan over het algemeen goed. Maar dit geldt niet voor iedereen. Bij een klein deel van de patiënten gaat acute TIN over in een chronische vorm.

Bij de chronische vorm van TIN is de schade aan de nieren bijna altijd blijvend. Je krijgt medicijnen om verdere achteruitgang van de nieren tegen te gaan. Bij sommige mensen is de schade zo groot, dat dialyse of transplantatie nodig is.

Gevolgen voor dagelijks leven & hulp

Krijg je chronische nierproblemen, dan moet je daarmee leren leven. Dit heeft namelijk gevolgen voor je lichamelijke gezondheid én je hele leven. Denk aan relaties, werk, studie en financiële situatie. Daarom is er hulp voor je.

Het kan ook prettig zijn om contact te hebben met lotgenoten: mensen die zich in dezelfde situatie bevinden. Zij begrijpen wat jij doormaakt en kunnen je vertellen hoe zij met de ziekte omgaan. Misschien hebben ze praktische tips voor je.

Lotgenoten kun je onder meer ontmoeten via de gespreksgroepen op nieren.nl. Via onze community kun je op zoek gaan naar mensen met dezelfde ziekte.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Ewout Hoorn, nefroloog

Tom Nijenhuis, nefroloog

Waarom werken we samen met deskundigen?