Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Hypertensieve crisis

Laatste update, 2 juli 2025

Hypertensieve crisis betekent dat de bloeddruk extreem hoog is. Daardoor kan direct schade aan de nieren en andere organen ontstaan.

In het kort

  • Tijdens een hypertensieve crisis loopt de bloeddruk plotseling zo hoog op dat er schade aan het lichaam ontstaat.
  • Onder meer de nieren kunnen beschadigd raken.
  • Een hypertensieve crisis kan ontstaan als de bloedruk al een tijd te hoog is.
  • Je kunt verschillende klachten krijgen, zoals hoofdpijn en duizeligheid.
  • Bij een hypertensieve crisis is directe behandeling noodzakelijk.

Hypertensie is een ander woord voor hoge bloeddruk. Dit betekent dat de druk op de wanden van de bloedvaten te hoog is. Dat is het geval als de bovendruk hoger is dan 140 en de onderdruk hoger dan 90 (millimeter kwik). De bovendruk is de druk in de bloedvaten als het hart zich samenknijpt. De onderdruk is de druk als het hart zich ontspant.

Extreem hoge bloeddruk

Bij een hypertensieve crisis is de bloeddruk extreem hoog. De bovendruk is dan meestal hoger dan 220 en de onderdruk hoger dan 120. Door de extreem hoge bloeddruk ontstaan direct klachten. Bijvoorbeeld hoofdpijn, duizeligheid of een bloedneus. Ook ontstaat er schade aan de organen. Dit kan zelfs dodelijk zijn.

Een hypertensieve crisis is een spoedgeval. Je moet meteen naar het ziekenhuis voor een behandeling. De bloeddruk moet zo snel mogelijk omlaag.

Oorzaak van een hypertensieve crisis

Een hypertensieve crisis kan ontstaan als de bloeddruk al een tijd te hoog is en niet of niet goed behandeld wordt. Veel mensen weten zelf niet dat ze een hoge bloeddruk hebben. Dat komt omdat er geen herkenbare klachten zijn. Daardoor stijgt de bloeddruk steeds verder.

De bloeddruk kan ook stijgen als de hoge bloeddruk wel behandeld wordt. Bijvoorbeeld als de medicijnen niet goed genoeg helpen, of als iemand zijn medicijnen niet gebruikt volgens voorschrift.

Andere oorzaken zijn:

  • een andere nierziekte
  • medicijnen en drusg, zoals de pil, chemotherapie, cocaïne en xtc
  • zwangerschap, dan heet een hypertensieve crisis ook wel zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie

Bij veel mensen blijft de oorzaak van een hypertensieve crisis onduidelijk.

Symptomen van een hypertensieve crisis

Bij een hypertensieve crisis is de bloeddruk zo hoog dat er direct klachten ontstaan. Je kunt last hebben van:

  • hoofdpijn
  • duizeligheid
  • wazig zien
  • kortademigheid
  • een afwezig gevoel
  • misselijkheid en overgeven
  • een bloedneus
  • epileptische aanvallen

Behandeling van een hypertensieve crisis

Bij een hypertensieve crisis is behandeling meteen nodig. Het gaat om een spoedgeval. Daarom moet je naar het ziekenhuis. Daar krijg je medicijnen om de bloeddruk omlaag te brengen. Binnen enkele uren is de bloeddruk weer normaal. Zo kan schade aan de organen worden voorkomen.

Soms blijkt in het ziekenhuis dat er al schade is. Dan moet de bloeddruk zo snel mogelijk omlaag. Je krijgt de medicijnen dan via een infuus. Daardoor daalt je bloeddruk binnen een uur.

De arts probeert erachter te komen wat de oorzaak van de crisis is. Dan kan daar iets aan gedaan worden. Voortaan houdt de arts je bloeddruk goed in de gaten. Meestal zijn medicijnen nodig om de bloeddruk goed te houden. Ook een gezonde leefstijl is belangrijk.

Gevolgen van een hypertensieve crisis

De gevolgen van een hypertensieve crisis hangen af van de schade die de hoge bloeddruk heeft veroorzaakt. Daarom verschillen de gevolgen per persoon.

Na de behandeling van een hypertensieve crisis onderzoekt de arts of er schade is ontstaan aan je organen. Hij gaat ook na hoe ernstig de schade is, en welke behandeling er nog nodig is.

Als je tijdig bent behandeld, hoeft er geen blijvende schade te zijn. Maar de nieren zijn erg gevoelig voor veranderingen in de bloeddruk. De kans op nierschade is dus groot.

Gevolgen hypertensieve crisis voor het dagelijks leven

Chronische nierschade heeft niet alleen gevolgen voor je lichamelijke gezondheid, maar raakt je hele leven. Mogelijk heeft de ziekte invloed op jouw relaties, werk, studie en financiële situatie.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Liffert Vogt, nefroloog

Waarom werken we samen met deskundigen?