Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Nierdonatie bij leven

Laatste update, 22 juli 2024

Wat is nierdonatie bij leven?

Nierdonatie bij leven betekent dat een gezond mens een nier geeft aan een nierpatiënt. Iedereen die gezond is kan een nier afstaan, en daarna verder leven met 1 nier.

Een donornier gaat naar een nierpatiënt die ernstig ziek is. Hij of zij heeft nierfalen. De nieren werken dan heel slecht. Zonder behandeling zou de patiënt overlijden. Als nierdonor red je dus het leven van een nierpatiënt.

Een nier van een levende donor is de beste optie voor transplantatie. Transplantatie kan wel met de nier van een overleden donor, maar de wachtlijst daarvoor is erg lang. Er zijn niet genoeg nieren beschikbaar. Nieren van levende donoren hebben een betere kwaliteit en gaan vaak langer mee. Inmiddels zijn er duizenden nierpatiënten die op deze manier een nieuwe nier hebben gekregen.

tekening van nier die van ene persoon naar andere gaat
tekening van nier die van ene persoon naar andere gaat

Beslissen of je een nier wilt doneren

Je mag een nier doneren als je 18 jaar of ouder bent, gezond genoeg bent en vrijwillig kan beslissen. Het is belangrijk dat je goed nadenkt over je keuze. Medisch betrouwbare informatie en ervaringen van andere nierdonoren kunnen daarbij helpen.

Voorbereiding in het ziekenhuis

Aan de nierdonatie gaat een hele procedure vooraf. Je krijgt meerdere gesprekken. En je wordt medisch onderzocht. Zo moet blijken of de donatie kan doorgaan. De procedure bevat vaak de volgende onderdelen:

  • aanmelden als donor bij een transplantatiecentrum
  • voorlichtingsgesprekken
  • onderzoek of je geschikt bent voor nierdonatie
  • onderzoek of je nier past bij de ontvanger
  • definitief resultaat van de onderzoeken en definitief besluit nemen

Je kunt er altijd voor kiezen om je nier toch niet af te staan. Als je twijfels hebt, kun je die ook bespreken met je maatschappelijk werker. 

De operatie en nazorg

Bij een nierdonatie lig je een paar dagen in het ziekenhuis. Denk van tevoren goed na wat je moet regelen voor een de operatie, zoals zorg voor huisdieren, huishoudelijke hulp en financiële aspecten. Een maatschappelijk werker kan je hierbij helpen.

Tijdens de operatie verwijdert de chirurg een van je nieren. Van tevoren is met je besproken of dit de linker- of de rechternier is. Het verschilt per persoon hoe lang het duurt om te herstellen. Het kan zijn dat je nog een tijdje moe blijft. Maar de meeste donoren voelen zich na een paar maanden weer zoals vroeger.

Kun je leven met 1 nier?

Ja, dat kan. Een gezond mens kan normaal leven met 1 nier. De overgebleven nier gaat namelijk harder werken. Daardoor heb je nog steeds voldoende nierfunctie nadat je hebt gedoneerd. Je hoeft na de nierdonatie geen medicijnen te gebruiken of een dieet te volgen. De meeste nierdonoren merken geen verschil met vroeger.

Hoe vaak komt nierdonatie bij leven voor?

Zo’n 500 keer per jaar staat iemand in Nederland een nier af aan een nierpatiënt. Dat is bij meer dan de helft van de niertransplantaties. Bij de andere niertransplantaties worden nieren van overleden donoren gebruikt. 

Extra feiten en cijfers over nierdonatie bij leven:

  • 80 mensen doneren hun nier anoniem: zij geven een nier aan een onbekende
  • een nier van een levende donor gaat gemiddeld 25 jaar mee, dat is 15 jaar langer dan een nier van een overleden donor
  • Nederland heeft 7 transplantatiecentra waar ze niertransplantaties doen

Kan ik leven met 1 nier?

Ja, dat kan. Een gezond mens kan normaal leven met 1 nier. De overgebleven nier gaat namelijk harder werken. Daardoor heb je nog steeds voldoende nierfunctie nadat je hebt gedoneerd. Je hoeft na de nierdonatie geen medicijnen te gebruiken of een dieet te volgen. De meeste nierdonoren merken geen verschil met vroeger.

Lees meer over risico's bij nierdonatie >

Aan wie kan ik een nier afstaan?

Je kunt je nier afstaan aan iemand die je kent. Bijvoorbeeld een familielid, vriend of kennis. Je kunt er ook voor kiezen om een nier af te staan aan een onbekend iemand: anoniem doneren. Je mag dan niet kiezen aan wie je nier wordt gegeven. Wil je liever wel weten wie jouw nier krijgt? Op sociale media worden steeds vaker oproepjes gedaan om een nierdonor te vinden.

Ben ik geschikt als nierdonor?

Je kunt een nier afstaan als je:

  • 18 jaar of ouder bent
  • gezond genoeg bent
  • vrijwillig een besluit kunt nemen

In het transplantatiecentrum krijg je verschillende onderzoeken om te bepalen of je een nier kunt afstaan. Je arts wil zeker weten dat je lichamelijk en geestelijk gezond bent. Bij ernstige gezondheidsproblemen levert de donatie te veel risico voor jou op. Dan kun je geen nierdonor worden. 

Je krijgt ook onderzoeken om te kijken of je nier past bij de ontvanger. Er wordt gekeken naar bloedgroep, weefseltype en eventueel aanwezig antistoffen.

Past dit goed bij elkaar? Dan kan de donatie doorgaan! Past jouw nier niet bij de patiënt? Soms is donatie dan toch mogelijk. Het transplantatiecentrum bespreekt een aantal andere opties met jou, zoals cross-over transplantatie. Je kiest zelf of je hiervoor open staat. 

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Waarom werken we samen met deskundigen?