Nierdonatie

Een nierpatiënt die een nieuwe nier nodig heeft, komt op de wachtlijst. Op dit moment is er een lange wachtlijst voor een nier van een overleden donor. Ruim 1.000 nierpatiënten staan op de wachtlijst. Zij wachten gemiddeld 2,5 jaar - voor bijna 200 van hen komt hulp te laat. Ongeveer 500 mensen per jaar krijgen een nier van een levende donor.

Voordelen van nierdonatie bij leven (ten opzichte van een overleden donor) zijn:

• het verkorten van de wachtlijst
• een kortere of geen wachttijd voor de patiënt
• de kwaliteit van de nier is beter dan een nier van een overleden donor
• de operatie kan gepland worden, waardoor zowel de donornier als de patiënt in betere conditie kunnen zijn
• een nier van een levende donor gaat vaak langer mee (gemiddeld 20 à 25 jaar) dan een nier van een overleden donor (gemiddeld 10 à 15 jaar)
• een nierpatiënt hoeft niet, of minder lang, te dialyseren

Je kunt je nier afstaan aan iemand die je kent. Bijvoorbeeld een familielid, vriend of kennis.

Je kunt er ook voor kiezen om een nier af te staan aan een onbekend iemand: anoniem doneren. Je mag dan niet kiezen aan wie je nier wordt gegeven. Wil je liever wel weten wie jouw nier krijgt? Op sociale media worden steeds vaker oproepjes gedaan om een nierdonor te vinden.

Bij nierdonatie is het wel belangrijk dat je nier bij de ontvanger past. Dat houdt in dat er, onder meer, wordt gekeken of bloedgroep en weefseltype geschikt zijn.

Lees meer over aan wie je een nier kunt doneren >

Je kunt een nier afstaan als je:

• 18 jaar of ouder bent
• gezond genoeg bent
• vrijwillig een besluit kunt nemen

In het transplantatiecentrum krijg je verschillende onderzoeken om te bepalen of je een nier kunt afstaan. Je arts wil zeker weten dat je lichamelijk en geestelijk gezond bent. Bij ernstige gezondheidsproblemen levert de donatie te veel risico voor jou op. Dan kun je geen nierdonor worden. 

Het is ook goed om na te denken of nierdonatie past bij wat jvoor jou belangrijk is bij wat voor jou belangrijk is. Bijvoorbeeld een kinderwens of je geloof.

Lees wat je allemaal moet weten als je overweegt een nier te doneren >

Risico's bij nierdonatie zijn klein. Je wordt van tevoren uitgebreid onderzocht en je kunt prima leven met 1 nier. De overgebleven nier neemt het werk van de verwijderde nier grotendeels over, waardoor je meestal geen verschil merkt in je dagelijkse leven.

Maar een operatie is nooit helemaal zonder risico. Zoals bij elke operatie zijn er risico’s zoals wondinfectie, bloeding, trombose of longontsteking.

Ernstige complicaties komen zelden voor. Sommige donoren ervaren langdurige pijn of vermoeidheid.

Wat als ik zelf nierproblemen krijg?

Het kan altijd gebeuren dat je later in je leven zelf nierproblemen krijgt. Bijvoorbeeld door een ongeluk of door ziekte. Je hebt dan geen 2e nier meer als ‘reserve’. Een donor krijgt voorrang op de wachtlijst voor een nier van een overleden donor.

Alles over risico's voor de nierdonor >

Een nierdonatie is volledig vrijwillig. Er mag geen financiële of andere vergoeding tegenover staan. Dit is wettelijk vastgelegd. Als donor krijg je wel je onkosten vergoed.

Wat moet ik regelen voor werk?

Het is verstandig om de donatie op tijd met je werkgever te bespreken. Je werkgever kan geen bezwaar maken, maar heeft waarschijnlijk meer begrip voor jouw donatie als hij ruim op tijd op de hoogte is. De Transplantatiestichting heeft een brief voor werkgevers met praktische informatie en regelingen.

• Als je als werknemer een nier doneert, heb je recht op een uitkering van het UWV.
• Zelfstandigen die hier niet voor verzekerd zijn, kunnen een onkostenvergoeding krijgen als ze inkomsten mislopen.

Zorgkosten

• De zorgverzekeraar van de ontvanger vergoedt de medische zorg. Ook bij anonieme donatie. Dit geldt ook voor nazorg, tot 3 maanden na de operatie. 
• Je eigen zorgverzekeraar vergoedt je reiskosten. Ook als de donatie niet doorgaat.
• Eventuele kosten die je 3 maanden of langer na de operatie maakt, krijg je vergoed via je eigen zorgverzekeraar.

Lees alles over kosten, vergoedingen & ziektewet bij nierdonatie >

Hoe gaat het tussen jou en de ontvanger van de nier na de transplantatie? Wat verwacht je van hem of haar? Sta van tevoren stil bij die vraag. Je relatie kan erdoor veranderen.

Twijfels?

Je mag je altijd bedenken, op ieder moment in het traject. Je hoeft daar geen reden voor te geven.Donatie is altijd vrijwillig.

Relatie met de ontvanger

Een nierdonatie kan iets veranderen tussen jou en de ontvanger van jouw nier. Jij geeft de patiënt iets heel bijzonders. Meestal leidt dit niet tot problemen. De meeste transplantatie-paren vinden een nieuw evenwicht in hun relatie, de meesten vinden dat de relatie verbeterd is.

Verwachtingen

Je praat van te voren met een maatschappelijk werker over jouw verwachtingen. Waarschijnlijk verwacht je dat jouw ontvanger dankbaar is voor de nier die je geeft. Dat is deze natuurlijk ook. Maar als je bepaalde verwachtingen hebt over de manier waarop de ontvanger dankbaarheid laat zien, dan kan dat tot spanningen leiden. Het is aan te raden om verwachtingen zoveel mogelijk los te laten. Realiseer je goed dat de nier vanaf het moment van donatie niet meer van jou is.

Alles over emoties rondom nierdonatie >

Verschillende nierdonoren houden een blog bij in onze community. Ze delen hier hun overwegingen om een nier te doneren en hun ervaringen met nierdonatie. Lees bijvoorbeeld eens de volgende blogs:

• Mijn ervaring met nierdonatie bij leven | Lees blog van Miep >
• Traject van een nierdonatie | Lees blog van Jerry >
• Nierdonor voor een vriendin | Lees blog van Christianne >
• Doneren aan een onbekende (anonieme nierdonatie) | Lees blog van Gea >
• Herstel van een nierdonatie | Lees blog van Ian >
• Voorbereiding, operatie, herstel & 10 lessen | Lees blog van Jorrit >

En zo zijn er nog veel meer blogs over nierdonatie. Je kunt ook blogs lezen van transplantatiepatiënten over wat de nierdonatie hen heeft opgeleverd. 

Naar alle blogs >

Het kan prettig zijn om contact te hebben met ervaringsdeskundigen. Zij begrijpen wat je doormaakt. Je kunt ervaringen uitwisselen.

Kom in contact met nierdonoren >

Praat je liever in een groep? De Nierstichting organiseert groepsavonden speciaal voor donoren. De bijeenkomsten zijn onder begeleiding van een ervaringsdeskundige. Houd de website in de gaten voor nieuwe datums.

STAP is het steun- en adviespunt voor nierpatiënten, naasten én nierdonoren. Overweeg je een nier te doneren? Er zijn verschillende financiële en praktische regelingen waar STAP je meer over kan vertellen. Of neem een kijkje op de pagina Kosten, vergoedingen en ziektewet bij nierdonatie

Neem contact op met STAP >