Vitamin D and vitamin K: the perfect team for cardiovascular health for kidney patients

Onderzoeken van de interactie tussen vitamine D en K in relatie tot de verschillende stappen in het proces van vaatverkalking tot sterfte aan hart- en vaatziekten in populaties van patiënten met chronische nierschade in verschillende fasen van de ziekte (mensen met een hoog risico op chronische nierschade, patiënten met chronische nierschade en niertransplantatiepatiënten).

Kolff Junior Postdoc beurs

Hart- en vaatziekten zijn verantwoordelijk voor ongeveer de helft van het aantal sterfgevallen onder patiënten met chronische nierschade. Vaatverkalking komt veel voor bij deze patiënten en is een sterke voorspeller van sterfte aan hart- en vaatziekten. Op dit moment is er echter geen effectieve behandeling voor vaatverkalking.

Vitamine D speelt een belangrijke rol bij het behouden van sterke botten, maar is ook gerelateerd aan het risico op hart- en vaatziekten. Nieuwe inzichten laten zien dat vitamine D bovendien invloed heeft op het goed functioneren van vitamine K. Vitamine K is met name bekend voor goede bloedstolling maar is ook nodig om bepaalde eiwitten te activeren die belangrijk zijn om vaatverkalking tegen te gaan. Een aantal studies in mensen heeft bijvoorbeeld laten zien dat alleen de combinatie van vitamine D en vitamine K leidt tot sterkere botten en mogelijk ook tot minder vaatverkalking.

Een tekort aan vitamine D en vitamine K komt veel voor bij patiënten met chronische nierschade. Daarnaast gebruiken patiënten met chronische nierschade vaak vitamine D supplementen. Vitamine D supplementgebruikers met een te laag vitamine K gehalte lopen mogelijk een extra groot risico op vaatverkalking. De verwachting is dat optimale waarden van zowel vitamine D als vitamine K belangrijk zijn om vaatverkalking te remmen en het risico op sterfte aan hart- en vaatziekten bij patiënten met chronische nierschade te verlagen.

Dit onderzoek zal inzicht geven in de interacties tussen vitamine D en vitamine K, vaatverkalking en hart- en vaatziekten. De resultaten kunnen mogelijk bijdragen aan het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor het voorkomen van vaatverkalking en hart- en vaatziekten bij nierpatiënten.

Vraagstelling:
1. Bepalen van de prevalentie van tekort van zowel vitamine D als K (mensen met een hoog risico op chronische nierschade, patiënten met chronische nierschade en niertransplantatiepatiënten).
2. Nagaan of vitamine D en K spiegels op een synergistische manier gerelateerd zijn aan onderliggende mechanismen van hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden.

Dit onderzoek laat zien dat de combinatie van een tekort aan zowel vitamine D als K gerelateerd is
aan een slechtere gezondheid van hart- en bloedvaten. Daarnaast is het ook gerelateerd aan een hoger sterfterisico. Deze bevindingen gelden voor de verschillende onderzochte populaties: ouderen, patiënten met chronische nierschade en niertransplantatiepatiënten. In niertransplantatiepatiënten die behandeld worden met vitamine D is er een sterk verband (associatie) tussen lage vitamine K status en een hoger risico op overlijden en een falend niertransplantaat. Het onderzoek geeft inzicht in de richting van dit verband maar geeft geen inzicht of dit verband oorzakelijk (oorzaak-gevolg) is.
Het effect van vitamine D toevoeging (suppletie) op vitamine K status geeft tegenstrijdige resultaten. Vitamine D suppletie verslechterde de vitamine K status bij ouderen die geen antistollingsmedicijn (vitamine K antagonist) gebruikten. Deze resultaten konden niet worden herhaald bij patiënten met nierfalen of hartfalen. Dit maakt het moeilijker om de resultaten te verklaren. Het laat wel zien dat het belangrijk is om niet naar één afwijkende factor te kijken maar naar het totaalplaatje. Er is meer onderzoek nodig om tot een concreet advies te komen voor een nieuwe behandelmogelijkheid voor het voorkomen van vaatverkalking en hart- en vaatziekten bij patiënten met chronisch nierfalen.

Soort: Onderzoek met menselijk materiaal; fundamenteel, klinisch
Onderwerp: Vitamine D, vitamine K, hart- en vaatziekten, vaatverkalking, chronische nierschade