Potassium regulation and renin-angiotensin system blockade optimization in chronic kidney disease

Het onderzoek binnen PROMISE moet leiden tot nieuwe inzichten in ontregelingen in de kaliumhuishouding bij patiënten met gevorderde nierschade, en brengt in kaart wat de gevolgen zijn van beperkingen in de behandeling met RAS-blokkers. Tenslotte onderzoekt het een mogelijke oplossing, namelijk het voorkomen van een hoge kaliumspiegel waardoor behandeling met RAS-blokkers geoptimaliseerd kan worden.

Hyperkalie¨mie, een verhoogd kaliumgehalte in het bloed, is een relatief veelvoorkomende en potentieel bedreigende complicatie bij patiënten met een verminderde nierfunctie. Hyperkalie¨mie is in de praktijk vaak reden om de dosering van een angiotensinereceptorblokker (ARB) of angiotensine-converterend-enzym (ACE-)remmer, gezamenlijk RAS-blokkers genaamd, te verlagen of deze medicijnen zelfs te staken. RAS-blokkers zijn belangrijke medicijnen die bewezen effectief zijn in het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten en achteruitgang van de nierfunctie vertragen. Door hyperkalie¨mie kunnen veel patiënten dus geen optimale behandeling krijgen en blijft het risico op nierfunctieverlies en hart- en vaatziekten sterk verhoogd.
Het PROMISE-project wil onderzoeken hoe deze situatie verbeterd kan worden en omvat hiervoor drie doelen. Ten eerste willen de onderzoekers beter begrijpen hoe het kan dat patiënten met gevorderd nierfalen (stadium 3b-4 zonder dialyse) na inname van een kaliumrijke maaltijd een sterkere stijging in de kaliumbloedspiegel krijgen dan mensen met een normale nierfunctie. De hypothese is dat met name interne regelmechanismen die betrokken zijn bij de regulatie van kalium (bijvoorbeeld de zuur-basebalans) bij patiënten met een nierziekte verstoord zijn. Ten tweede willen ze onderzoeken wat de gevolgen zijn van verlagen of staken van de dosering RAS-blokkers bij patiënten met een nierziekte. De hypothese is dat niet alleen staken van RAS-blokkers maar ook verlagen van de dosering al leidt tot een hoger risico op nierfalen en/of voortijdig overlijden. Ten derde willen de onderzoekers een klinische trial doen met een nieuwe kaliumbinder, die door preventieve verlaging van het kalium het toch mogelijk maakt om RAS-blokkers door te gebruiken of zelfs op te hogen, met de verwachting dat dit een gunstig effect heeft op het eiwitverlies in de urine en de bloeddruk (d.w.z. twee belangrijke uitkomstmaten die in de praktijk door artsen veel gebruikt worden om richting te geven aan de behandeling van de nieraandoening).
Binnen dit project wordt intensief samengewerkt tussen UMCG en Amsterdam UMC. Patie¨nten uit beide centra en de omliggende perifere ziekenhuizen worden gevraagd mee te doen aan het onderzoek. Er wordt voorgebouwd op de bestaande samenwerking in het kader van een eerder door de Nierstichting gefinancierd project (K+ONSORTIUM). Verder is er publiek-private samenwerking met het bedrijf Vifor Pharma, dat de kaliumbinder patiromeer heeft ontwikkeld. Het bedrijf zal de onderzoeksmedicatie (patiromeer en placebo) leveren en het project financieel ondersteunen.

Klinisch, RAS-blokkers, kalium, hyperkalie¨mie, ACE-remmer