Projectcode 18OKG05 Projectleider dr. Rutger Maas Projecttype Kolff Organisatie Radboudumc - Afd. Nierziekten Toegekend bedrag € 225.000,00 Startdatum 1-08-2019 Looptijd 36 maanden Status Lopend
Doel
Onderzoeken in hoeverre het aantal podocyten, het verlies van podocyten en prednisonreceptorenexpressie een voorspellend zijn voor het resultaat van de behandeling bij patiënten met een primair nefrotisch syndroom.
Samenvatting
Junior Postdoc Grant
Het primair nefrotisch syndroom is een algemene benaming voor verschillende onbegrepen nierziekten met dezelfde ziekteverschijnselen, zoals lekkage van eiwitten naar de urine en onderhuidse vochtophopingen. Bij het primair nefrotisch syndroom is er sprake van beschadiging en verlies van podocyten. Podocyten zijn niercellen die een belangrijke rol spelen bij het filteren van afvalstoffen uit het bloed. Bij het primair nefrotisch syndroom leidt beschadiging en verlies van deze niercellen ertoe dat niet alleen afvalstoffen, maar ook eiwitten via de urine uitgescheiden worden. Het verlies van podocyten leidt bovendien tot vorming van littekens in de nierfilters. Dit proces van littekenvorming leidt uiteindelijk tot verlies van de nierfunctie en nierfalen. Afweeronderdrukkende medicijnen zoals prednison worden gegeven met als doel het proces van podocytbeschadiging te stoppen en daarmee het eiwitverlies terug te dringen. Wetenschappers denken daarom dat de oorzaak van podocytbeschadiging te maken heeft met een ontregeling van het immuunsysteem. Recent is echter ook gebleken dat prednison directe, stabiliserende effecten heeft op de podocyten. Deze stabiliserende eigenschappen komen tot stand door binding van prednison aan specifieke receptoren in de cellen. De hoeveelheid/intensiteit van prednisonreceptor-expressie bepaalt daarbij waarschijnlijk hoe goed de behandeling tegen het eiwitverlies werkt. De tweede hypothese van het onderzoeksproject is dat het aantal podocyten bij aanvang van de ziekte en het verlies van podocyten in de vroege fase van de behandeling bepalend zijn voor de behandelingsresultaten. Het aantal podocyten in de nierfilters kan worden geteld in een nierbiopt onder de microscoop. Daarnaast kan het podocytenverlies in de urine worden gemeten. Bij patiënten met een kleine reservecapaciteit (weinig podocyten in de nieren) of minder prednisonreceptoren zal de behandeling minder kans van slagen hebben, dan bij patiënten met een grotere reservecapaciteit. De doelstelling van het project is het ontwikkelen van een model om het ziektebeloop en effect van de behandeling te voorspellen door middel van tellingen van podocyten en receptoren in nierbiopten en meting van podocyten(verlies) in de urine. Momenteel is er alleen een standaard behandeling voor patiënten met het primair nefrotisch syndroom. Het voorspellende model kan leiden tot gepersonaliseerde behandeling en een betere voorlichting van patiënten met het nefrotisch syndroom. Doelstellingen:
1. Opzetten en optimaliseren van een nieuwe methode om het volgende te kunnen meten:
a. Podocytendichtheid in de nierfilters, nierfiltervolume, podocytenaantal in nierbiopten.
b. Podocyt-specifieke prednisonreceptor-expressie in nierbiopten.
c. Podocyt-specifieke mRNA-concentraties in urine van patiënten met een primair nefrotisch syndroom.
2. Retrospectief onderzoeken wat de relatie is tussen de bovengenoemde bioptparameters en het resultaat van de behandeling bij patiënten met een primair nefrotisch syndroom.
3. De voorspellende waarde van de onder vraagstelling 1 benoemde biomarkers voor de behandelingsresultaten prospectief onderzoeken bij patiënten met primair nefrotisch syndroom.
Trefwoorden
Soort: Klinisch, toepasbaar, onderzoek met mensen
Onderwerp: Primair nefrotisch syndroom, podocyten, proteïnurie, predictieve biomarkers