Ontwikkeling en validering PROMs nefrologie met implementatie in Renine

Ontwikkeling van PROMs voor dialysepatiënten.

PROMs (Patiënt Reported Outcome Measures) zijn nog niet specifiek voor de nefrologie ontwikkeld en voorhanden. Een adviescommissie van de Nederlandse federatie voor Nefrologie (NfN) heeft in 2014 geadviseerd om PROMs op te nemen als kwaliteitsindicator voor nefrologische zorg. Vanuit de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN) is het initiatief genomen om samen met het kwaliteitsbureau Nefrovisie, de afdeling Klinische Epidemiologie LUMC en de Nederlandse federatie voor Nefrologie een start te maken met de ontwikkeling en validering van PROMs voor de patiënt met chronische nierschade. Zorgverzekeraars Nederland en Zorginstituut Nederland ondersteunen het initiatief en stemmen in met de gekozen aanpak.

Doelstelling is om vanuit 40 al door de NVN afgenomen interviews met nierpatiënten, met vragen op 20 leefdomeinen, een valide set PROs (Patiënt Reported Outcomes) te identificeren. Vanuit eerdere prospectieve data vanuit nefrologische studies in Nederland (NECOSAD en PREPARE) zijn kwaliteit van leven- en symptomenscores met o.a. de SF-36 beschikbaar. Door middel van combinatie van deze gegevens willen we onder meer een nieuwe vragenlijst ontwikkelen die enerzijds goede informatie oplevert en anderzijds tot een afname van registratielast bij de patiënt leidt. Deze vragenlijst zal door de NVN middels NP online en focusgroepen worden voorgelegd aan patiëntvertegenwoordigers. De concept PROMs die worden vastgesteld zullen in het vervolg van het project gevalideerd worden.

Het project richt zich op dialysepatiënten omdat hiervan de klinische gegevens in Renine worden geregistreerd. Gedurende de onderzoeksperiode zal er door Nefrovisie in een pilot studie de werkwijze van de concept PROMs getest worden in een aantal dialysecentra. PROMs zullen een plek krijgen in Renine. Dit maakt een vergelijking met klinische gegevens die reeds in Renine zijn opgenomen mogelijk.

De gevalideerde PROMs en vragenlijst dienen na dit project ook als basis voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie stadium 4/5 zonder dialysebehandeling en voor patiënten met niertransplantatie. Na afronding van dit project zal Nefrovisie de ontwikkelde PROMs jaarlijks registreren in Renine. Door een structurele registratie kan bepaald worden of de PROMs op termijn leiden tot verbetering van de kwaliteit van nefrologische zorg. Via Nefrovisie zullen PROMs ook geborgd worden in het HKZ-certificatiesysteem (ISO 9001; 2015) tijdens de visitatiecyclus van nefrologische centra in Nederland.

Dit project betrof de ontwikkeling en validering van PROMS voor dialysepatienten. Het project is op 1 februari 2016 gestart en bestond uit 3 fasen waarbij de Nierstichting voor de eerste 2 fasen cofinanciering heeft verstrekt. In de 1e fase is de vertaalde SF-12 vragenlijst en de dialysis symptom index (DSI) samengevoegd en gebruikt als PROMs in de pilotfase. Het pilot onderzoek uitgevoerd in 16 dialyse centra in Nederland toonde een lage respons van gemiddeld 25% op de uitgezette PROMs vragenlijsten waarbij de hoogste respons 60% was. In totaal zijn er op 3 uitvraagmomenten 998 vragenlijst ingevuld ontvangen. Analyse toont aan dat de SF12 score weinig discriminerend vermogen heeft ten aanzien van de centra. De DSI score geeft meer variatie tussen centra. Met name de individuele terugkoppeling van de resultaten blijkt bij patiënt en hulpverlener hoge waardering te krijgen: 56% zeer goed tot uitstekend en 44% goed. Ondanks de lage respons zijn er veel gegevens in de pilot verzameld die waardevol zijn voor het creëren van draagvlak bij patiënten en professionals om PROMs in de toekomst te meten. Er is door de integratie van gevalideerde vragenlijsten SF-12 en DSI een goed instrument voorhanden dat bij de Nederlandse dialyse patiënt gebruikt kan worden.

Patiëntuitkomsten, kwaliteit van leven, dialyse