Niertandem - The cost-Effectiveness of Educational Interventions in Living Donation

Het is voor de maatschappij belangrijk om te weten of de extra kosten die gemaakt worden voor het voorlichtingsprogramma Nierteam aan huis en het bijbehorende kwaliteitssysteem goed besteed zijn. Hierbij is de balans tussen de extra kosten en de extra effecten van belang. Om die balans te onderzoeken wordt een kosten-effectiviteitsanalyses uitgevoerd voor het voorlichtingsprogramma.

Nierpatiënten die wachten op een nier van een overleden donor gaan er op de wachtlijst in gezondheid snel op achteruit. Met behulp van een nier van levende donor kan de wachttijd worden verkort of zelfs helemaal worden vermeden.

Het aanbieden van een nier door mensen uit de omgeving van de patiënt is niet altijd vanzelfsprekend evenals dat de patiënt zijn omgeving daarover ondervraagd. Daarom is er een voorlichtingsprogramma ontworpen waarin de patiënt en de omgeving van de patiënt samen met een professional kijken naar de mogelijkheden van donatie. Dit voorlichtingsprogramma ('Nierteam aan Huis') richt zich op patiënten die gedialyseerd worden en patiënten die nog niet gedialyseerd worden, maar waarbij de nierfunctie snel achteruit loopt. Door voorlichting te geven over de medische kant van de zaak, en door met respect te luisteren naar elkaars standpunten, kunnen de deelnemers het gesprek aangaan met meer kennis van zaken en in volledige vrijwilligheid beslissen over een eventuele donatie. Dit voorlichtingsprogramma is in wetenschappelijk onderzoek effectief gebleken om de kennis van de deelnemers te verhogen en het aantal donaties te laten toenemen. Het programma is ook ethisch getoetst.

Het is bekend dat de effectiviteit van dit soort voorlichtingsprogramma's afhangt van de manier waarop de professionals het protocol van het voorlichtingsprogramma volgen. Gaan voorlichters buiten het boekje om, dan neemt de effectiviteit af. Het is dus zaak de professional goed te trainen en de professional gedurende het werk te helpen met supervisie. Daarnaast is het zaak een vinger aan de pols te houden, door bij de betrokken patiënten en de omgeving steeds 'feedback' te vragen of de professional alles gedaan heeft zoals het hoort. Voor deze training, supervisie en feedback is een centrale aansturing noodzakelijk. Dit wordt een kwaliteitssysteem genoemd, of een centrale kwaliteitscontrole. Het voorlichtingsprogramma en het kwaliteitssysteem worden in 2016 in 4 transplantatiecentra en 4 perifere ziekenhuizen geïmplementeerd.

In deze kosteneffectiviteitsanalyses worden de volgende hypotheses onderzocht:
1. Het voorlichtingsprogramma is kosteneffectief.
2. De kosteneffectiviteit is afhankelijk van protocolafwijkingen.
3. Het kwaliteitssysteem is een kosteneffectieve manier om protocolafwijkingen te vermijden.
4. Door het voorlichtingsprogramma neemt de behoefte aan dialysecentra af, en neemt de behoefte aan transplantatiefaciliteiten (bijvoorbeeld operatiekamers) toe.

Deze studie geeft daarom niet alleen goede argumenten om te investeren in een goede voorlichting van nierpatiënten en hun omgeving over behandelopties, maar geeft ook aanwijzingen over lange termijn investeringen in dialysecentra en transplantatiefaciliteiten. Het uiteindelijk doel van deze economische evaluatie is te borgen dat kosten-effectieve zorg ook daadwerkelijk toegankelijk wordt voor de nierpatiënt, en niet te vergeten, de omgeving van de nierpatiënt.

Nierdonoren, nierdonatie bij leven, niertransplantatie