Projectcode 15OP02 Projectleider Prof.dr. Marc Vervloet Projecttype PhD Student Organisatie Amsterdam UMC Locatie Vumc - Afd. Nefrologie Toegekend bedrag € 260.000,00 Startdatum 1-11-2015 Looptijd 48 maanden Status Afgerond
Doel
Het ontrafelen van de rol van magnesium bij het ontstaan van vasculaire calcificatie (verkalkingen van de vaatwand) bij patiënten met chronische nierziekte. Uiteindelijke doel is het verminderen van vasculaire calcificatie en ritmestoornissen, en daarmee het verkleinen van het risico op overlijden aan hart- en vaatziekten.
Samenvatting
Een verhoogde ophoping van afvalstoffen in het bloed veroorzaakt bij patiënten met chronische nierziekte een sterk verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het ontdekken van de stoffen die dit verhoogde risico veroorzaken, de achterliggende mechanismen en het ontwikkelen van een gerichte behandeling zijn van grote betekenis. Kortgeleden is in vooronderzoek aangetoond dat magnesium mogelijk een beschermende rol speelt. Het onderzoek liet zien dat dialysepatiënten met een lagere magnesiumconcentratie in het bloed een verhoogde kans hadden om te overlijden, vooral aan hart- en vaatziekten of plotselinge hartstilstand. Daarnaast bleek magnesium een belangrijke remmer te zijn van het ontstaan van vasculaire calcificatie (verkalkingen van de vaatwand) en het optreden van hartritmestoornissen. Het is niet bekend of magnesium bepaalde receptoren op hartspiercellen activeert of dat magnesium binnen de cellen signalen afgeeft die het ontstaan van verkalkingen remmen. Bepaalde genen, waaronder die voor een magnesiumkanaal, blijken ruimschoots aanwezig te zijn in hartspiercellen, en een verhoogde activiteit te vertonen bij lage magnesiumconcentraties in het lichaam. Om deze redenen is de hypothese dat magnesium een rol speelt bij het verhoogde risico op hart- en vaatziekten bij chronische nierziekte. Met dit onderzoek willen de onderzoekers het mogelijke beschermende effect van magnesium op het ontstaan van vasculaire calcificatie ontrafelen.
Vraagstellingen:
1. Mechanismen waarop magnesium en magnesiumkanalen op hartspiercellen van invloed zijn op de werking van deze cellen. (Celonderzoek).
2. Invloed van variaties in magnesiumconcentraties in het dieet op het ontstaan van verkalkingen van de vaatwand. (Onderzoek met dieren).
3. Verhogen van het magnesiumgehalte in het bloed in dialysepatiënten. (Onderzoek in mensen).
4. Genetische kenmerken die een relatie hebben met de magnesiumhuishouding, en waarmee patiënten te herkennen zijn die een hoger risico lopen op het ontstaan van hart- en vaatziekten. (Bloedmonsters van dialysepatiënten).
Conclusies
In dit onderzoek zijn vier zaken onderzocht. Ten eerste is onderzocht wat het verband is tussen het magnesiumgehalte in het bloed van mensen met een verminderde nierfunctie, en voor hen relevante uitkomsten, door alle eerdere studies hiernaar te verzamelen en gemeenschappelijk te analyseren. Hieruit bleek dat een hoger magnesiumgehalte in het bloed geassocieerd is met een lagere sterfte in het algemeen, en ook specifiek aan hart- en vaatziekten. Opvallend was dat zelfs een magnesiumgehalte boven de normaalwaarde beter was dan een magnesiumwaarde binnen de normaalwaarde. Ten tweede is onderzocht of variaties in hoeveelheid magnesium in het dieet van ratten met nierfalen, van invloed zijn op het ontstaan van vaatwandverkalkingen. Hierbij zagen de onderzoekers dat er bij ratten met nierfalen die meer magnesium in hun dieet krijgen, minder vatverkalking ontstaat. Ten derde hebben de onderzoekers onderzocht wat het magnesiumgehalte in het bloed is bij mensen die hemodialyse behandelingen krijgen, wat de invloed van dialyse hierop is, en hoe dit magnesiumgehalte in het bloed verhoogd zou kunnen worden via het dialysaat. Hierbij bleek dat de meeste mensen die dialyseren, voorafgaand aan de dialyse een magnesiumgehalte hebben dat binnen de normaalwaarde ligt. De dialyse verlaagde deze waarde verder bij de meeste mensen. De onderzoekers denken daarom dat het misschien beter zou zijn om meer magnesium aan de dialysevloeistof toe te voegen. Dit onderzoek is zeer recent voltooid, en de resultaten worden nog geanalyseerd. Hieruit kan blijken op welke wijze dit veilig kan worden uitgevoerd. Ook wordt al geanalyseerd of dit leidt tot minder hart-ritmestoornissen. Als dit inderdaad op een veilige manier mogelijk blijkt, kan vervolgonderzoek de vraag beantwoorden of magnesium inderdaad leidt tot gunstigere uitkomsten die relevant zijn voor de mensen die dialyseren.
Trefwoorden
Soort: cellijnen, dieronderzoek, onderzoek met mensen, fundamenteel/toegepast (niet-)klinisch
Onderwerp: magnesium, hart- en vaatziekten, vasculaire calcificatie (vaatverkalking)