Long-term follow-up after live kidney donation; a matched, controlled study on renal function and quality of life

Het vaststellen van de langetermijngevolgen van levende nierdonatie voor donoren. Uiteindelijk inzicht in de gevolgen van het huidige beleid omtrent levende nierdonatie en de basis voor mogelijke aanpassingen in de toelatingscriteria voor donoren.

Op dit moment is de kennis over de langetermijngevolgen van levende nierdonatie voor donoren onvolledig. In de meeste centra voor niertransplantatie zijn de criteria waaraan levende donoren moeten voldoen zeer veilig opgesteld. Tussen Europese landen zijn er echter verschillen in de toelatingscriteria voor (potentiële) donoren die een verhoogd risico hebben op bijwerkingen. De verwachting is dat er in Nederland in de komende jaren een verruiming van de toelatingscriteria voor levende donoren zal komen, waardoor ook personen met bijvoorbeeld een hogere leeftijd of overgewicht een nier kunnen doneren. De operatierisico’s zijn bij deze donoren immers niet verhoogd. Om mogelijke aanpassingen in het beleid door te kunnen voeren is inzicht in de langetermijngevolgen van levende nierdonatie van essentieel belang.

De hypothese van dit onderzoek is dat een donor geen verhoogde kans heeft op negatieve langetermijngevolgen van levende nierdonatie. Om de effecten van levende donatie vast te stellen zal de onderzoeksgroep de gezondheid van alle donoren die geopereerd zijn in het Erasmus MC vergelijken met een controlegroep waarin leeftijd, geslacht, bloeddruk, gewicht en vaatziekten bekend zijn (Rotterdam Studie). De uitkomst zal inzicht bieden in de gevolgen van het huidige beleid omtrent levende nierdonatie en kan als basis dienen voor mogelijke aanpassingen in de toelatingscriteria. Daarnaast zijn de resultaten belangrijk om donoren en ontvangers goed te kunnen informeren over de risico’s voor onder andere nierfunctie, hoge bloeddruk en kwaliteit van leven in het verdere leven.

Vraagstelling:
Heeft nierdonatie bij leven, in vergelijking met een representatieve populatie, langetermijngevolgen voor de donor wat betreft…
1. …de stabiliteit van de nierfunctie?
2. …het ontstaan van hoge bloeddruk?
3. …het ontstaan van diabetes?
4. …hart- en vaataandoeningen?
5. …de kwaliteit van leven?
6. …het psychisch welbevinden?
7. …de overleving?

Het Erasmus MC heeft een grootschalig onderzoek verricht naar levende nierdonoren uit de periode 1981 tot en met 2010. Donoren bezochten daarvoor de polikliniek voor lichamelijk , bloed-, urine- en echo-onderzoeken. Daarnaast hebben de donoren een aantal vragenlijsten over kwaliteit van leven en psychisch welbevinden ingevuld. Om een goed idee te krijgen over de impact van het afstaan van een nier, zijn deze 761 donoren vergeleken met 1522 niet-donoren op basis van gelijke kenmerken, zoals leeftijd, geslacht en bloeddruk. De tijd na donatie voor beide groepen was gemiddeld bijna 9 jaar.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat donoren een lagere nierfunctie hebben dan niet-donoren als gevolg van het afstaan van een nier, maar dat deze nog wel binnen de normaalwaarden lag. Donoren hadden geen verhoogd risico op het ontwikkelen van een hoger gewicht, suikerziekte en (sterfte aan) hart- en vaatziekten ten op ziçhtte van niet-donoren. Daarnaast hadden donoren zelfs een lager risico op het ontwikkelen van hoge bloeddruk en sterfte. De kwaliteit van leven van donoren was tevens uitstekend.

Concluderend, deze studie heeft aangetoond dat donoren een vergelijkbare of zelfs betere gezondheidstoestand hebben dan personen uit de algemene populatie. Dit geeft aan dat levende nierdonatie in Nederland veilig is en legitimeert verdere stimulatie van het programma voor nierdonatie bij leven.

Soort: Onderzoek met mensen; klinisch
Onderwerp: Nierdonatie bij leven, donoren, follow-up, nierfunctie, kwaliteit van leven, epidemiologie