K+onsortium

Het beschermende effect van kalium op de nier, het hart en de bloedvaten bestuderen en het onderliggende mechanisme van dit effect ontrafelen. De hoop is met deze studie een doorbraak in het voorkomen van nierschade te bewerkstelligen. Als deze studie aantoont dat kalium gunstig is, stelt dit nierpatiënten in staat om deze effecten zelf te bereiken via kaliumrijke voeding.

Onderzoeksgroep 1: Dr. Ewout Hoorn, Erasmus MC (Rotterdam), Afdeling Interne Geneeskunde
Onderzoeksgroep 2: Dr. Martin de Borst, UMCG (Groningen), Afdeling Interne Geneeskunde
Onderzoeksgroep 3: Dr. Joris Rotmans, LUMC (Leiden), Afdeling Nefrologie
Onderzoeksgroep 4: Dr. Liffert Vogt, AMC (Amsterdam), Afdeling Interne Geneeskunde

Met het \"zout\" in onze voeding wordt meestal natrium bedoeld. Te veel natrium in onze voeding verhoogt de bloeddruk en vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Maar naast natrium is er nog een belangrijk zout in onze voeding: kalium. Ons huidige dieet is natriumrijk maar kaliumarm. En dit terwijl kalium juist gunstige effecten heeft op bloeddruk, hart en bloedvaten. Recente studies laten zien dat kalium in nierpatiënten ook een gunstig effect op de nierfunctie zou kunnen hebben, maar direct bewijs hiervoor ontbreekt nog. Daarnaast zijn er ook aanwijzingen dat kalium effect heeft op fosfaat. Te veel fosfaat leidt ook tot hart- en vaatziekten in nierpatiënten. In deze aanvraag willen we daarom de rol van kalium in patiënten met chronische nierschade bestuderen. Hiertoe hebben we de volgende vier onderzoeksvragen opgesteld die in vier Work Packages (WP) onderzocht zullen worden.(1) Voorkomt kalium nierschade? (WP1)(2) Hoe voorkomt kalium nierschade? (WP3)(3) Wat is de relatie tussen kalium en fosfaat? (WP2)(4) Hoe verschilt de kaliumbalans in gezonde mensen, patiënten met nierschade en dialysepatiënten? (WP4)Voor de 1e onderzoeksvraag willen we in 300 patiënten met chronische nierschade onderzoeken of kalium inderdaad gunstige effecten heeft op de nierfunctie, maar ook op bloeddruk, eiwitverlies, hart en bloedvaten. Naast vier universitair medische centra hebben zestien algemene ziekenhuizen hun medewerking aan de studie toegezegd. Nierpatiënten krijgen nu vaak een kaliumbeperkt dieet om een te hoge kaliumspiegel in het bloed te voorkomen. Wij denken dat dit mogelijke risico niet opweegt tegen de gunstige effecten van een kaliumrijk dieet. Om te voorkomen dat de patiënten die met de kaliumtabletten behandeld gaan worden een te hoge kaliumspiegel in hun bloed ontwikkelen, hebben we wel verschillende veiligheidsstappen in het onderzoek ingebouwd.In de 2e onderzoeksvraag willen we onderzoeken waarom kalium gunstig is voor de nier. Dit willen we onderzoeken in proefdieren omdat dan de effecten van kalium op de nieren en de bloedvaten onder de microscoop bestudeerd kunnen worden. In de proefopzet zullen dieren met en zonder nierschade behandeld worden met weinig of juist veel kalium in het dieet. Vervolgens kunnen we bestuderen hoe deze verschillende kaliumdieëten de bloeddruk, nierfunctie en eiwitverlies beïnvloeden. Deze studies moeten de vraag beantwoorden of het gunstige effect van kalium op de nier door bloeddrukverlaging komt of door een rechtstreeks effect van kalium op bloedvaten of de nier. In de 3e onderzoeksvraag willen we de relatie tussen kalium en fosfaat ophelderen. Uit resultaten van één van onze eigen studies blijkt namelijk dat kaliumsuppletie het hormoon fibroblast groeifactor 23 (FGF23) remt. FGF23 is een belangrijk hormoon voor de fosfaatbalans. Een effect van kalium op FGF23 zou kunnen verklaren waarom kalium de fosfaatbalans beïnvloedt. We willen dit onderzoeken in gekweekte botcellen (de bron voor FGF23 in ons lichaam), in proefdieren en in patiënten. De wisselwerking tussen kalium en fosfaat kan aanknopingspunten bieden voor nieuwe behandelingen tegen nierschade.In de 4e onderzoeksvraag willen we nagaan in welke opzichten de kaliumuitscheiding verschilt tussen gezonde mensen en patiënten met nierschade. Dit willen we doen door precieze metingen van de kaliumbalans voor en na inname van kalium. Het hormoon aldosteron speelt een belangrijke rol bij de kaliumuitscheiding. Daarom willen we de kaliumuitscheiding ook bestuderen met en zonder medicijnen die aldosteron remmen (ACE-remmers). Omdat kalium vooral in cellen zit, willen we hierbij een metho

Soort: Onderzoek met mensen; dieronderzoek, fundamenteel/toegepast, klinisch
Onderwerp: Kalium, chronische nierschade, bloeddruk, hart- en vaatziekten, fosfaat