Design and implementation of a Nephro-Geriatric Care Pathway: a road to better national clinical care in older patients with ESRD

De infrastructuur ontwikkelen voor een landelijk nefrogeriatrisch zorgpad, een database en een biobank, waarbij kennis en ervaring over factoren die een rol spelen bij het bepalen van de prognose en het welbevinden in oudere patiënten met ernstig nierfalen worden verzameld en geëvalueerd.

Het aantal oudere patiënten met ernstig nierfalen stijgt. Het verschil in vitaliteit in deze groep is groot. Velen
hebben uitgebreide co-morbiditeit, functionele en/of cognitieve beperkingen, anderen zijn weer relatief fit.
Het effect van deze individuele kenmerken op cognitie, behoud van functionaliteit, kwaliteit van leven en
levensverwachting na start dialyse, transplantatie of keuze voor conservatieve therapie is onduidelijk. Dit
bemoeilijkt een passende therapiekeuze, voor zowel patiënt, zijn naasten en het behandelteam. Geriatrische
beoordeling was tot dusver geen standaard onderdeel van de zorg, terwijl dit behandelkeuzes zou kunnen
ondersteunen. Doel van POLDER was het ontwikkelen van een infrastructuur voor een landelijk nefrogeriatrisch zorgpad, database en biobank. Ter ondersteuning van zorgprofessionals binnen de nefrologie en
geriatrie werden verscheidende trainingen, nascholing en wetenschappelijke activiteiten ontplooid,
waaronder een online en on-site klinische nefrogeriatrische assessment (NGA) training, een gedetailleerde
handleiding voor alle NGA testen, een nierfalensymposium met workshops (ism DIALOGICA, DOMESTICO
en OASIS) en verschillende presentaties op (inter-) nationale congressen.
Uit groepsgesprekken bleek dat patiënten en zorgverleners positief zijn over initiatieven om patiënten
geriatrisch te screenen en vinden zij dit haalbaar en van meerwaarde voor de routine zorg alsmede voor
inzicht in (klinische) uitkomsten van nierfalenpatiënten.
Zorgverleners uit verschillende ziekenhuizen vonden overeenstemming over een geschikte test-set. Deze
werd uitgevoerd in 10 ziekenhuizen bij 194 patiënten. De evaluatie toonde dat zorgverleners meerwaarde
zien in de implementatie van het NGA, maar dat de uitvoer soms beperkt wordt door logistieke issues, zoals
personele beschikbaarheid en ongeletterdheid bij patiënten. Vanuit de opgedane ervaring en expertise van
de betrokken zorgverleners kwamen we tot het advies om het NGA in elk geval uit te voeren bij alle
patienten vanaf 70 jaar. Vervolgonderzoek (DIALOGICA) moet uitwijzen of een afkappunt van 65 jaar al dan
niet meerwaarde heeft. Patiëntgegevens en de testuitslagen werden verzameld in een database, gekoppeld
aan de reeds bestaande landelijke dialyse database (RENINE), om te onderzoeken welke aspecten een rol
spelen bij de oudere patiënt met nierfalen. Toekomstige analyses over relaties tussen patiënt kenmerken en
uitkomsten staan gepland. Na afronding van de follow-up worden verdere analyses
gedaan naar de baseline nefrologische en geriatrische voorspellers van uitkomsten.

Het nefro-geriatrisch assessment is succesvol in het zichtbaar maken van (geriatrische)
problemen, en informatief voor de behandelkeuze bij oudere nierfalen patiënten. Invoering hiervan blijkt
haalbaar en wordt (inter)nationaal verder uitgerold in het zorgevaluatie project DIALOGICA.

Ouderen, nefrogeriatrie, nefrogeriatrisch assessment, zorgpad