Terug naar het overzicht

Describing and Predicting Non-Linear Estimated Glomerular Filtration Rate Trajectories in Patients with Chronic Kidney Disease

Projectcode 14OKG07 Projectleider dr. Jan van den Brand Projecttype Kolff Organisatie + Radboudumc - Afd. Nierziekten Toegekend bedrag € 135.000,00 Startdatum 1-07-2015 Looptijd 40 maanden Status Afgerond

Doel

Het opzetten van een valide statistische modellering van de daling van de nierfunctie bij patiënten met chronische nierschade. Het maken van een risicoclassificatie van patiënten op grond van het verloop van de nierfunctiedaling. Het ontwikkelen van algoritmes voor het voorspellen van dat verloop. Uiteindelijk, na afronding van het project, ontwikkeling van software waarmee artsen betere prognoses kunnen geven aan patiënten..

Samenvatting

Eén op de tien mensen in de algemene populatie heeft chronische nierschade. Chronische nierschade leidt tot nierfunctieverlies en mogelijk uiteindelijk tot nierfalen. De daling van de nierfunctie verloopt bij iedere patiënt op een unieke manier. Artsen en onderzoekers gaan vaak uit van een gelijkmatige geleidelijke daling van de nierfunctie, maar sommige onderzoekers denken dat dit voor bijna de helft van de patiënten niet geldt. Een verkeerde aanname kan leiden tot een verkeerde prognose, met mogelijke nadelige gevolgen voor patiënten, zoals een slechtere voorbereiding op de start van de dialyse en verhoogd risico op overlijden vlak na de start van de dialyse. De hypothese van dit onderzoek is dat elke patiënt met chronische nierschade een uniek verloop heeft van de nierfunctie door de tijd, maar dat er wel patronen te vinden zijn waarmee een risicoclassificatie van patiënten mogelijk is. De vervolghypothese is dat het nierfunctietraject samenhangt met biomarkers. Vraag- en doelstellingen:1.Welke statische benaderingen om de nierfunctietraject te bepalen biedt het beste prognostische model voor het voorspellen voor nierfalen bij patiënten stadium 3 chronische nierschade?2.Het valideren van het geschatte nierfunctiebeloop als een surrogaat voor gemeten nierfunctie om:a.de associatie tussen nierfunctie en eindstadium nierziekten en overlijden te bepalen.b.als prognostische marker voor eindstadium nierziekten en overlijden.

Conclusies

In het eerste deel van dit project zijn statistische modellen voor nierfunctiebeloop met elkaar vergeleken. Een overlevingsmodel dat een de meest recente nierfunctiemeting gebruikt, blijkt voor het voorspellen van zeldzame uitkomsten goed te zijn. Bij vaker voorkomende uitkomsten lijkt een complexer model, dat het beloop van nierfunctie meeneemt (een joint model) preciezer te zijn. Een complex model is niet per se beter dan eenvoudiger model. Een beperking van de statistische modellen is dat alleen het beloop van nierfunctie is bekeken. Mogelijk is de samenhang tussen het beloop van meerdere biomarkers belangrijker voor de prognose.Bijna 75 procent van de patiënten stadium 3 chronische nierschade vertoont een geleidelijke progressie van nierfalen. Slechts zeven procent vertoont een versnelde achteruitgang, achttien procent vertoont geen achteruitgang en soms zelfs een verhoging van de nierfunctie. Echter, nierfunctie achteruitgang volgt een spectrum en is daarom lastig te gebruiken voor een eenvoudige risicoclassificatie. In het tweede deel van de studie is aangetoond dat de mate van achteruitgang bepaald met de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid, een maat voor de nierfunctie die veel in de praktijk gebruikt wordt, een goede weergave is van de mate van achteruitgang van de gemeten glomerulaire filtratiesnelheid, die vooral in onderzoek wordt gebruikt. De accuraatheid van het beloop van de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid hangt echter af van leeftijd, body mass index (BMI), bloeddruk en diabetes. Bij oudere patiënten, mensen met een hoog lichaamsgewicht, en patiënten met een hoge bloeddruk onderschat de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid de werkelijke achteruitgang van de gemeten nierfunctie.Tenslotte tonen de resultaten aan dat geschatte glomerulaire filtratiesnelheid een inschatting geeft van de samenhang tussen afname in gemeten glomerulaire filtratiesnelheid en overlijden. De associatie tussen afname in gemeten glomerulaire filtratiesnelheid en eindstadium nierfalen wordt onderschat wanneer de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid als marker wordt gebruikt. Dit verschil lijkt te ontstaan door verschillen tussen mannen en vrouwen. De onderliggende reden voor dit verschil is onduidelijk.De resultaten van dit project bieden aangrijpingspunten voor vervolgonderzoek, zoals het bekijken van het beloop van meerdere biomarkers tegelijk (niet alleen nierfunctie) en het verklaren van man-vrouw verschillen in de progressie van chronische nierschade.

Trefwoorden

Soort: data van patiënten; toegepast niet-klinischOnderwerp: eGFR-traject, prognose nierfunctiedaling, niet-lineair statistisch model, samengestelde modellen (joint models).