COMplement Prospective Evaluation of TMA on Endothelium and downstream effects

Het project COMPETEd richt zich op het blootleggen van routes die leiden tot trombotische microangiopathie (TMA), waaronder de ziekte atypisch hemolytisch uremisch syndroom (aHUS). Ook wil COMPETEd tests ontwikkelen om bij patiënten vast te stellen welke route bij hen TMA veroorzaakt, in het bijzonder voor aHUS. COMPETEd wil vervolgens middelen identificeren die kandidaat zijn voor gerichte behandelingen. Aangezien alle TMA-routes uitkomen op hetzelfde proces van stolselvorming, hoopt COMPETEd een overkoepelend aangrijpingspunt te identificeren.

Junior Talent grant. De zeldzame aandoening TMA leidt binnen een jaar tot nierfalen bij een groot deel van de patiënten (tot meer dan 50%). Eén van de onderliggende oorzaken is een overactief complementsysteem. Dit leidt (bij 5 tot 10% van de patiënten) tot een specifieke vorm van TMA, namelijk aHUS. TMA-patiënten met onderliggend aHUS kunnen we behandelen met eculizumab. Maar een bruikbare test die deze groep vroegtijdig identificeert, ontbreekt. Daardoor krijgt een deel van hen de behandeling niet of pas laat. De mechanismes verantwoordelijk voor andere oorzaken van TMA zijn nog onvoldoende opgehelderd. Daardoor ontbreekt gerichte behandeling voor deze groepen TMA-patiënten. Het project COMPETEd van dr. Sjoerd Timmermans van het CArdiovascular Research Institute Maastricht (CARIM), Maastricht UMC, moet daar vooruitgang in brengen.
Ophelderen stolselvorming
COMPETEd gaat allereerst ophelderen hoe de overactivering van het complementsysteem stolselvorming veroorzaakt in de kleine bloedvaatjes in de nierfilters. Bloed van TMA-patiënten wordt in contact gebracht met een gekweekt bloedvat; het effect op celniveau wordt nauwkeurig in kaart gebracht.
Met de opgedane kennis gaat COMPETEd:
• een diagnostische test ontwikkelen om aHUS vast te stellen en aHUS-patiënten vroegtijdig te selecteren voor gerichte therapie
• de ziekte en/of effecten van de gerichte therapie monitoren en
• nieuwe behandelmogelijkheden ontwikkelen, wat ook belangrijk is voor patiënten met andere vormen van TMA.
Optimale inclusie
Inclusie is doorgaans een grote bottleneck voor onderzoek naar zeldzame ziekten. Maar voor COMPETEd waren bij de start al 25 TMA-patiënten aangemeld. Dat maakt dit project uniek en vergroot de kans op succes in het onderzoek.
Expertisecentrum TMA
Het Maastricht UMC is een erkend expertisecentrum voor TMA, mede vanwege haar dataverzameling rond TMA via relevante patiënten (cohorten). COMPETEd kan gebruikmaken van het zogeheten COMPETE-cohort, mensen met aHUS of TMA anderszins die meewerken aan onderzoek. Dr. Timmermans zette (samen met collega dr. Pieter van Paassen) de afgelopen 10 jaar een productieve onderzoekslijn op rond TMA. Met veel nieuwe innovatieve technieken en functionele testen als resultaat. Die worden ingezet voor dit project en gaan eraan bijdragen dat de resultaten zo snel mogelijk beschikbaar komen voor patiënten.

Zeldzame nierziekten, TMA, aHUS, complementsysteem, stolselvorming, diagnostiek, behandeling, functionele testen.