Nieuwe vorm van peritoneale dialyse moet de behandeling aantrekkelijker maken

Peritoneale dialyse (PD) heeft voor nierpatiënten veel voordelen ten opzichte van hemodialyse. Patiënten kunnen bijvoorbeeld gemakkelijker thuis of op het werk dialyseren in plaats van in een dialysecentrum waardoor PD veel meer regie over het eigen leven geeft. Ook is PD minder invasief, en bovendien goedkoper dan hemodialyse.

Toch dialyseert slechts 5 procent van de dialysepatiënten met deze methode. Patiënten en nefrologen geven meestal de voorkeur aan hemodialyse, omdat PD minder efficiënt is en omdat patiënten na een aantal jaar meestal alsnog moeten overstappen op hemodialyse vanwege een buikvliesontsteking of andere complicaties. Mensen moeten bovendien veel materialen in hun huis opslaan die ze nodig hebben voor de dialyse.

Chemisch ingenieur Sangita Swapnasrita, werkzaam aan de Universiteit Maastricht, betreurt dat. ‘De ontwikkeling van PD is behoorlijk betekenisvol geweest, maar als je bedenkt dat de techniek al 60 jaar bestaat, gaat het eigenlijk erg traag.’

Ze is betrokken bij de ontwikkeling van een apparaat dat een nieuwe manier van peritoneaal dialyseren mogelijk moet maken, de Sorbent-Assisted Continuous Flow Peritoneal Dialysis, afgekort tot SAPD. Hierbij wordt de spoelvloeistof voortdurend gecirculeerd en gezuiverd met binders. De bloedzuivering neemt toe, er zijn lagere glucoseconcentraties in de spoelvloeistof nodig en minder wisselingen waardoor het risico op buikvliesontsteking afneemt.

Voordelen van SAPD voor de patiënt zijn onder meer een hogere efficiëntie. Ook geeft het mensen meer flexibiliteit omdat het om een klein apparaat gaat. Daarmee vergroot het de mogelijkheden voor sociaal contact. Swapnasrita: ‘Dat is belangrijk voor het welzijn.’

SAPD is al getest op dieren, maar het is nog niet duidelijk of het ook bij mensen werkt. Bovendien is het onduidelijk of bepaalde patiëntkarakteristieken belangrijk zijn. Swapnasrita maakt een wiskundig model waarin ze voor een flink aantal parameters gaat berekenen wat er verandert in efficiëntie van de behandeling als ze iets aan die parameter verandert. Mogelijke parameters zijn bijvoorbeeld de duur van de spoeling of de glucoseconcentratie. Het model maakt het mogelijk de behandeling op een individuele patiënt af te stemmen, omdat het kan voorspellen wat er gebeurt bij bepaalde instellingen.

Swapnasrita hoopt met haar model de behandeling te kunnen optimaliseren. ‘Daarna kunnen we dingen toevoegen of proberen het apparaat kleiner te maken. Hopelijk zien mensen dat dit een mildere vorm van dialyse is en maakt dat het voor hen aantrekkelijker om voor PD te kiezen.’