Nieuwe fase in ontwikkeling draagbare kunstnier

Deze vragen stelde directeur Tom Oostrom toen de Nierstichting in 2008 begon met de eerste vooronderzoeken naar een kleinere, lichtere versie van het bestaande dialyseapparaat. Geschikt voor kortere en lange dialysebehandelingen, overdag of ’s nachts. Vanwege het ontbreken van innovatie in de dialysezorg richtte de Nierstichting in 2014 een bedrijf op met twee internationale partners. Inmiddels is het eind 2022 en is er veel gebeurd in de ontwikkeling van dit nieuwe medische apparaat. Tijd voor een update.

Initiatief van de Nierstichting
“Om dialyse voor alle nierpatiënten mogelijk te maken, werd in 1968 de Nierstichting opgericht. Nu is dialyse gelukkig toegankelijk voor alle nierpatiënten, maar ook vandaag de dag nog moeten patiënten hun leven afstemmen op hun dialysebehandeling. Wij wilden dat veranderen. Zodat een behandeling zich afstemt op het leven van de patiënt, die daarmee een groot stuk vrijheid terugkrijgt”, aldus Oostrom. “De Nierstichting was in 2008 initiatiefnemer van het project: wij voerden vooronderzoeken uit naar de verschillende mogelijkheden en spraken in dat kader ook patiënten over wat zij belangrijk vinden aan een dialyseapparaat. Ingegeven door het feit dat continu en geleidelijk dialyseren de beste vorm is, was ons eerste plan het ontwikkelen van een zogeheten wearable kunstnier. Denk aan een soort rugzak, die je steeds bij je draagt”, legt Oostrom uit. “We betrokken ook de nierpatiëntenvereniging bij het project. Al vrij snel kwamen we toen tot een onverwachte conclusie: voor patiënten bleek deze innovatie helemaal geen wenselijke optie. Want permanent rondslepen met een apparaat aan je lijf willen mensen niet. Bovendien was er het probleem van de continue toegang tot de bloedbaan, wat technisch nu nog niet mogelijk is. Toen zijn we de weg ingeslagen van een draagbaar apparaat dat mensen in staat stelt een aantal keer per week te dialyseren, waar en wanneer ze willen.”

Waar staan we nu?
Na de initiatieffase werd in 2014 een samenwerkingsovereenkomst gesloten met een bedrijf in Zwitserland en een bedrijf in Singapore om het apparaat verder te ontwikkelen en uiteindelijk op de markt te brengen. Inmiddels is hieruit het bedrijf Nextkidney voortgekomen waarmee het project in een belangrijke volgende fase terecht komt. “De draagbare kunstnier is nu helemaal gereed. De veiligheidstesten met de sorbenttechnologie in Singapore zijn uitgevoerd en de klinische testen in Frankrijk, en daarna in Nederland, worden nu voorbereid.” Dit zijn allemaal noodzakelijke stappen om CE-goedkeuring in Europa en daarna FDA-goedkeuring in de Verenigde Staten te kunnen krijgen en daarmee toelating in die markten. “Zorgverzekeraars CZ, Zilveren kruis en Menzis zijn al jarenlang nauw betrokken bij de ontwikkeling. En dat is cruciaal voor de introductie in Nederland”, vertelt Oostrom. “Met Nextkidney bereiden de verzekeraars pilots voor in de Nederlandse ziekenhuizen en werken we aan de organisatie van de zorg. Want om thuisdialyse voor een grote groep mensen aantrekkelijk te maken, is het belangrijk dat de dialysezorg anders wordt ingericht.”

Een impactvolle oplossing
De droom is dat met de draagbare kunstnier patiënten hun kwaliteit van leven verbeteren, hun levensverwachting verlengen én dat tegelijkertijd de kosten van een dialysebehandeling lager worden. Dit laatste kan worden gerealiseerd door minder dialysevloeistof te gebruiken en de hoeveelheid professionele zorgondersteuning te beperken. Tom Oostrom: “De eerste versie die we op de markt brengen is geschikt voor patiënten om frequent (6x2 uur per week) te dialyseren. Dat is voor Nederland een nieuwe vorm van dialysebehandeling die medisch gezien beter is dan 3x4 uur per week, omdat het tot minder schommelingen in bloedwaarden en vocht leidt. En: dit is de snelste manier om het apparaat daadwerkelijk op de markt te krijgen, omdat er internationaal veel interesse is voor deze vorm van dialysebehandeling. Daarna gaan we het apparaat doorontwikkelen voor andere dialysevormen, zoals 3x4 uur en nachtelijke dialyse.”

Een concrete datum waarop het apparaat op de markt komt, kan Oostrom niet geven. “In het verleden hebben we hier wel uitspraken over gedaan, maar het ontwikkelen van een heel nieuw apparaat brengt onzekerheden met zich mee die een planning beïnvloeden. Zoals de coronapandemie. Wereldwijd werden alle labs gesloten en lag alles stil. En op dit moment is er overal een tekort aan grondstoffen, onder andere door de oorlog in Oekraïne. Het heeft ons geleerd dat we voorzichtig moeten zijn met het afgeven van een datum, omdat dit, terecht, verwachtingen wekt bij nierpatiënten. De eerstvolgende stappen die we zetten zijn klinische testen met patiënten en die staan voor de komende anderhalf jaar op de planning. Als die succesvol zijn hebben we een enorme stap gezet naar de markttoelating.”

Neokidney
De draagbare kunstnier is inmiddels omgedoopt tot het NeoKidney-apparaat en wordt op de markt gebracht door het Nederlands/Zwitserse bedrijf Nextkidney, ondersteund door grote Nederlandse zorgverzekeraars en verschillende nationale en internationale onderzoekers en patiënten- en beroepsverenigingen. Voor de uitvoering van de klinische testen met patiënten en de toelating op de markt zoekt Nextkidney op dit moment investeerders. Daarvoor startte op 7 november een crowdfundingsactie bij OnePlanetCrowd.

Meer informatie over de Neokidney draagbare kunstnier:
Bekijk het webinar waarin Herman Broers, Fokko Wieringa en Jasper Boomker vertellen over de geschiedenis van Willem Kolff tot de draagbare kunstnier.
Lees het volledig geactualiseerde online magazine over de draagbare kunstnier.
Bekijk de korte video over de ontwikkeling van de Neokidney draagbare kunstnier: