Hoe goed zijn mensen met nierschade in beeld bij de huisarts?
6 Oktober 2021
De Nierstichting heeft NIVEL gevraagd om in kaart te brengen hoe goed Nederlanders met nierschade in beeld zijn bij de huisarts. Chronische nierschade is onomkeerbaar en kan ernstige gevolgen hebben. Complicaties zijn met name cardiovasculaire complicaties, nierfalen en sterfte. Vroeger opsporen en een passende behandeling van nierschade verhoogt de kans op gezondheidswinst. De meeste mensen met nierschade worden behandeld bij de huisarts. Daarom is vroege opsporing en behandeling van chronische nierschade via de huisarts van groot belang.
Uit het onderzoek blijkt dat 5 procent van de Nederlanders op basis van het huisartsendossier bekend is met chronische nierschade. Uit ander onderzoek blijkt dat naar schatting 10 procent van de volwassen Nederlanders chronische nierschade heeft. Annemiek Dorgelo, programmamanager Preventie bij de Nierstichting: “Dit betekent dat meer dan de helft van de mensen met chronische nierschade niet in beeld is in de huisartsenzorg. Dit is zorgwekkend, omdat deze mensen onbewust risico lopen op verergering van nierschade, nierfalen en hart- en vaatziekten.”
Ook blijkt uit het onderzoek van NIVEL dat bij de mensen die wél in de zorg bekend zijn, de diagnose chronische nierschade in de helft van de gevallen niet goed wordt geregistreerd. Slechts de helft van de mensen met chronische nierschade heeft de juiste codering in het huisartsensysteem (2,5 procent). Betere registratie en monitoring is belangrijk omdat behandeling volgens de NHG-richtlijnen verdere achteruitgang kan vertragen en complicaties zoals hart-en vaatziekten kan voorkomen.
Ruimte voor verbetering
Hoewel het monitoren van patiënten met nierschade in de huisartsenpraktijk de laatste jaren is verbeterd, is er nog wel ruimte voor verbetering. Bij 62 procent van de mensen met chronische nierschade wordt jaarlijks nierfunctie, bloedsuiker en bloeddruk gecontroleerd. In 2013 gebeurde dit nog bij 43 procent. Echter, een grote groep chronische nierpatiënten zou volgens de richtlijn vaker gecontroleerd moeten worden. Daarnaast worden mensen met chronische nierschade én diabetes of hart- en vaatziekten beter gemonitord en behandeld volgens de richtlijn, dan mensen met alleen chronische nierschade.
Annemiek Dorgelo: “De verbeterpunten zitten met name in een betere registratie van diagnose en frequentere monitoring bij ernstiger nierschade. Dit kan bijvoorbeeld helpen bij het voorkomen van nieronveilig medicijngebruik, vooral bij ouderen. Daarnaast zien we dat bij slechts bij 40 procent van de mensen met chronische nierschade leefstijladviezen worden gegeven, terwijl alle patiënten met nierschade daar baat bij kunnen hebben.”
Over het onderzoek
In het onderzoek bekeek NIVEL in hoeverre de NHG-Standaard Chronische nierschade wordt nageleefd bij patiënten met Chronische nierschade en - indien van toepassing bij multimorbiditeit - ook de NHG-standaarden Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) en Diabetes Mellitus type 2. NIVEL gebruikte hiervoor zorggegevens uit de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, een registratiesysteem dat onder andere de zorggegevens bevat die aangesloten huisartsen routinematig vastleggen in de elektronische dossiers van hun patiënten. In dit onderzoek zijn gegevens gebruikt over de periode 2017-2019 van 404 praktijken die gegevens hebben aangeleverd.