Met nieuwe e-Healthtoepassing betere monitoring en meer zelfregie PD-patiënten

Met de NierstichtingChallenge stimuleert de Nierstichting in samenwerking met de NVN innovatieve ideeën die bijdragen aan de verbetering van zorg voor nierpatiënten. Afgelopen jaar zijn er 23 waardevolle Challenge-projecten van start gegaan. Waaronder het initiatief van dialyseverpleegkundige Kim Vedder, verbonden aan Noordwest Ziekenhuisgroep, locatie Alkmaar. Dankzij haar concept worden gegevens van PD-patiënten in het patiëntportaal tegenwoordig gekoppeld aan het Elektronisch PatiëntenDossier voor zorgverleners.

Met een nieuwe e-Healthtoepassing is het in Noordwest Ziekenhuisgroep sinds kort mogelijk om PD-patiënten beter te monitoren. Ook geeft deze applicatie patiënten meer inzicht in hun behandeling, waarmee zelfregie gestimuleerd wordt. ‘Voorheen ging het altijd zo’, vertelt Vedder. ‘PD-patiënten vulden dagelijks hun bloeddruk, gewicht en uitloop in op papier. Tijdens hun bezoek aan de poli werden deze gegevens eens in de 6 weken bekeken. Maar we merkten steeds vaker dat niet alle patiënten bijtijds aan de bel trokken, als hun waarden tussentijds afweken. Bijvoorbeeld wanneer iemand te veel vocht vasthield. Constateer je dit op tijd dan is het mogelijk een behandeling aan te passen. En voorkom je dat patiënten benauwd worden of soms zelfs in het ziekenhuis belanden.’

Voorbeeld uit de praktijk
Vedder schetst hiervan een voorbeeld uit de praktijk. ‘Een 75-jarige patiënt van ons ondergaat 4 keer per dag een PD-behandeling. Op de zeswekelijkse policontrole toont hij zijn metingen aan de arts en PD-verpleegkundige. Alles is op dat moment in orde en hij gaat weer naar huis. Twee weken later stijgt zijn bloeddruk en ook zijn gewicht neemt met 4 kilo toe. Omdat hij geen ‘lastige patiënt’ wil zijn, besluit meneer zijn afwijkende metingen in een volgend polibezoek pas te bespreken. Tot hij een paar dagen later benauwd wordt en in paniek raakt. Midden in de nacht belt hij met de dialyseafdeling; na overleg met de nefroloog meldt hij zich op de spoedeisende hulp.’
Daar aangekomen laat een longfoto zien dat er sprake is van overvulling, een teveel aan vocht in het lichaam. Om ervoor te zorgen dat zijn lichaam het overtollige vocht zo snel mogelijk kwijtraakt, wordt de man opgenomen in het ziekenhuis. Vedder: ‘In alle hectiek vergeet hij het papier met daarop zijn metingen, mee te nemen. Zijn familie wordt verzocht om thuis een foto van het document te maken voor de arts, die dan pas ziet dat de waarden van zijn patiënt al enkele weken niet in orde zijn.’ 

Digitaal inzicht in waarden van patiënt
Als het behandelplan van deze meneer tijdig was bijgesteld, door over te gaan op een andere dialysevloeistof, had ziekenhuisopname voorkomen kunnen worden. ‘Om dit te kunnen doen, is het noodzakelijk om patiënten frequent te monitoren’, licht Vedder toe. ‘Ik volg een opleiding Advanced Health Informatic Practice. Voor de module e-Health ben ik me, in overleg met onze nefrologen, gaan verdiepen in een toepassing die het voor PD-patiënten mogelijk maakt hun metingen digitaal in te voeren. En waarbij behandelaars deze te allen tijde in het Elektronisch PatiëntenDossier (EPD) kunnen inzien.’
Op verzoek van de nefrologen waar Vedder mee samenwerkt, heeft ze een plan ingediend voor de NierstichtingChallenge. ‘Met de subsidie die wij vervolgens ontvingen, hebben wij een e-Healthtoepassing ontwikkeld, waarmee ons patiëntportaal aan het ziekenhuissysteem gekoppeld kon worden.’

In het patiëntportaal Mijn Noordwest van Noordwest Ziekenhuisgroep is voor PD-patiënten vervolgens een apart onderdeel ontwikkeld. Hiermee kunnen zij hun metingen eenvoudig invoeren. Ook vult de patiënt na iedere behandeling een korte vragenlijst in over eventuele lichamelijke klachten. Vedder: ‘In het EPD voor behandelaars is daarnaast een zorgportaal ontwikkeld, waarin deze patiëntgegevens eveneens verschijnen. Artsen kunnen hier in één overzicht alle PD-patiënten met hun recente metingen bekijken. Bij personen met afwijkende waarden staat een waarschuwingsdriehoekje vermeld dat een week zichtbaar blijft. Door op een bepaalde patiënt te klikken, krijgt de zorgverlener individuele gegevens in beeld. Het driehoekje verdwijnt weer nadat een arts of verpleegkundige een opmerking bij de patiënt in kwestie plaatst.’

Meer zelfregie
Onder het kopje ‘dialyse’ in het patiëntportaal kunnen patiënten hun metingen zelf aflezen. Ook zien ze het waarschuwingsdriehoekje verschijnen als hun waarden buiten de grenzen vallen. ‘Toen mensen alles nog op papier invulden, was dat natuurlijk niet zo’, zegt Vedder. ‘We hopen dat mensen op deze manier meer getriggerd worden om bij uitschieters direct aan de bel te trekken. Zodat we behandelingen eenmalig, tijdelijk of definitief kunnen aanpassen.’
Door gebruik te maken van de nieuwe e-Healthtool, leren patiënten bepaalde patronen in hun vochtinname herkennen. Bijvoorbeeld na een verjaardag, wanneer iemand net iets meer vocht drinkt dan gemiddeld. Vedder: ‘Als PD-patiënten beter begrijpen hoe het werkt, kunnen ze in overleg met de nefroloog uiteindelijk hun behandelingen zelfstandig gaan bijsturen. Dit geeft ze een stukje zelfregie, wat vaak een goed gevoel geeft. Via de metingen die zichtbaar zijn in het EPD, controleert de PD-verpleegkundige vanaf een afstand of alles goed blijft gaan.’

Inmiddels is de dialyseverpleegkundige ook al benaderd door andere ziekenhuizen die interesse hebben getoond in de aanpak van de Alkmaarse locatie van Noordwest Ziekenhuisgroep.