Bestaand medicijn tegen magnesiumtekort bij zeldzame nierziekte

Nefroloog Tom Nijenhuis van het Radboudumc ontving – samen met nierfysioloog Jeroen de Baaij (Radboudumc) en nefroloog Ewout Hoorn (Erasmus MC) – een innovatiebeurs van de Nierstichting voor een onderzoek naar een middel tegen magnesiumtekort bij zeldzame nierziekten.

Een tekort aan magnesium veroorzaakt een breed scala aan klachten zoals spierkrampen, spasmen, trillen, krachtsverlies, hartritmestoornissen, gewrichtsklachten, depressie en epilepsie. Het heeft daarmee een grote invloed op de kwaliteit van leven. Als het tekort lange tijd aanhoudt, verhoogt het de kans op hart- en vaatziekten. Mensen met bepaalde zeldzame nierziekten kunnen hier last van krijgen: zij verliezen te veel magnesium in de urine. Maar het kan ook voorkomen bij patiënten die een niertransplantatie hebben ondergaan.
Magnesiumtabletten lijken een eenvoudige oplossing maar doordat deze diarree veroorzaken, verdragen veel patiënten ze niet. Een andere behandeling is er op dit moment niet.

SGLT2-remmers
Nijenhuis: “We vermoeden dat SGLT2-remmers de nieren kunnen stimuleren om magnesium vast te houden. SGLT2-remmers zijn medicijnen die bij diabetes gebruikt worden om de nieren te beschermen. Uit een recente studie blijkt dat drie patiënten met de zeldzame HNF1-beta geassocieerde nierziekte een hoger magnesiumgehalte hadden nadat ze SGLT2-remmers hadden gekregen om hun diabetes te behandelen.”

Het team van drie universitaire medische centra wil bewijzen dat deze medicijnen inderdaad patiënten met HNF1-beta kunnen helpen, ook als ze geen diabetes hebben. Tien tot vijftien patiënten krijgen afwisselend het middel en een placebo in een zogenaamde N=1 studie. Bij dit type onderzoek wordt het effect van een medicijn onderzocht in één patiënt. De combinatie van meerdere N=1 studies geeft een beeld van de werking van het medicijn in deze groep patiënten.

Mechanisme bestuderen
In het tweede deel van de studie gaan de onderzoekers het mechanisme van dit medicijn bestuderen in muizen die het gen HNF1-beta missen. De muizen krijgen SGLT2-remmers om te onderzoeken waar in de nierbuisjes magnesium wordt opgenomen. Nijenhuis: “Als bekend is hoe SGLT2-remmers de nier aanzetten magnesium vast te houden, kunnen misschien ook andere medicijnen ontdekt worden die hetzelfde mechanisme aanzetten.”

Het grote voordeel van SGLT2-remmers is dat ze al zijn goedgekeurd voor diabetes. Ze zijn dus al op de markt en bewezen veilig. Als ze effectief blijken om magnesium vast te houden bij patiënten met HNF1-beta, kunnen ze in principe direct worden voorgeschreven aan deze patiënten. “We hopen in ieder geval te bewijzen dat dit middel een duidelijk gunstig effect heeft op zowel het magnesiumgehalte als op de klachten van de individuele patiënt. Als SGLT2-remmers ook werken bij patiënten zonder diabetes, werken ze waarschijnlijk ook bij patiënten met andere oorzaken van magnesiumverlies via de urine. Daarmee kan er dus een grotere groep patiënten mee geholpen worden.”