Landelijk Coördinatie Team voor de nefrologie zet zich in voor goede zorg nierpatiënten in coronacrisis

Toen het coronavirus ook Nederland bereikte, werd in maart het Landelijk Coördinatie-Team voor de nefrologie opgericht. Het team onderzoekt wat het coronavirus precies voor nierpatiënten betekent. En hoe de zorg hierop aangepast moet worden. Brigit van Jaarsveld is werkzaam als internist-nefroloog bij het Amsterdam UMC. Ze maakt deel uit van dit team en vertelt erover.

Brigit: ‘Het Coördinatie-Team is opgericht door de Nederlandse Federatie voor Nefrologie (NFN). In het team zitten leden van het NFN bestuur, Nefrovisie en het Landelijk Overleg Nier Transplantatie (LONT). Ook maakt Marja Ho-dac, nefroloog en directeur van de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN), deel uit van het team. Evenals een nefroloog uit Brabant. Het team werkt daarnaast nauw samen met de zogeheten richtlijn commissie. Zij maken de richtlijnen voor behandelingen van nierpatiënten.’

Landelijke coördinatie voor goede zorg
‘Het team maakt plannen voor heel Nederland, in relatie tot het coronavirus en de zorg voor nierpatiënten. Ook regelen we de coördinatie van middelen, zodat dit centraal georganiseerd is voor alle ziekenhuizen. Denk bijvoorbeeld aan mondkapjes, dialysemachines en dialysematerialen. Zo was er in het begin veel onduidelijkheid over mondkapjes. Welk type geeft de beste bescherming en zijn er genoeg beschikbaar voor alle ziekenhuizen? Hier zijn we in de eerste fase heel druk mee geweest’, vertelt Van Jaarsveld.

Knelpunten en nieuwe richtlijnen
Het Coördinatie-Team komt twee keer per week samen. Tijdens de bijeenkomsten worden onder andere knelpunten besproken, oplossingen bedacht en afspraken gemaakt. Daarnaast worden er richtlijnen bepaald, die ook vermeld worden op de website. Brigit: ‘In het begin spraken we veel over hoe je besmetting met het coronavirus op dialyseafdelingen kunt voorkomen. En hoe je veilige poliklinische zorg biedt aan patiënten. Al vrij snel hebben we hier een goede regeling voor af kunnen spreken met elkaar.’
Een grotere uitdaging lag in de inventarisatie van dialyseapparatuur. ‘Veel Intensive Care afdelingen in ons land liggen bomvol. In sommige gevallen kan het coronavirus ertoe leiden dat de nieren van een patiënt falen. Je moet iemand dan acuut dialyseren. Het kwam al voor dat enkele ziekenhuizen onvoldoende dialyseapparaten op de IC beschikbaar hadden. In de afgelopen tijd heeft ons team zich gebogen over een oplossing hiervoor. Zodat er landelijk voldoende machines en materialen voorhandig zijn,’ aldus de nefroloog.

Een ander probleem waar het team mee worstelde, was het taxivervoer voor nierpatiënten van en naar hun dialysebehandeling. Van Jaarsveld: ‘Patiënten moeten normaal gesproken een taxi met elkaar delen. Door het besmettingsgevaar met het coronavirus maakten patiënten zich veel zorgen hierover. Via de NVN en Nierstichting kwamen er dan ook veel vragen bij ons binnen, die we hebben voorgelegd aan het RIVM. Uiteindelijk hebben gezamenlijke inspanningen geleid tot een nieuw taxi-protocol.

Dialyse in het ziekenhuis en uitgestelde transplantaties
Ondanks de voorzorgsmaatregelen vinden veel dialysepatiënten hun behandelingen in het ziekenhuis nu extra spannend. Ook dialyseren inmiddels enkele patiënten met het coronavirus in het ziekenhuis. ‘Wij rekenen op een toename van deze patiënten’, vertelt Brigit. ‘Over hoe zij op een geïsoleerde plek gedialyseerd kunnen worden, zijn draaiboeken gemaakt. Nierpatiënten met het coronavirus die thuis kunnen uitzieken, worden zoveel mogelijk behandeld op hun eigen behandellocatie. Dat is voor zowel patiënt als verpleging prettig en vertrouwd.’

Door de corona-uitbraak worden veel niertransplantaties uitgesteld. Volgens de nefroloog heeft dit meerdere redenen. ‘Je wilt voorkomen dat degene die de nier afstaat, blootgesteld wordt aan infectiegevaar in het ziekenhuis. Daarbij komt dat getransplanteerde patiënten na de operatie een hoge dosering medicijnen moeten slikken. Deze medicatie onderdrukt het afweersysteem. Hierdoor zijn patiënten extra vatbaar voor virussen en infecties. Een derde punt is: stel dat een patiënt na de operatie, bij uitzondering, op de IC belandt… Dan is het belangrijk dat daar plek is.
Als het om een acute zorg gaat, blijft deze voor patiënten uiteraard gewaarborgd.’

Het uitgebreide interview met Brigit van Jaarveld is te beluisteren op het patiëntenplatform nieren.nl.