Emotionele gevolgen van dialyse

In het begin kun je te maken krijgen met wisselende gevoelens. Druk die gevoelens niet weg, maar geef ze de ruimte. Ga met je naasten in gesprek over de veranderingen in je leven, en vertel hoe jij je daarbij voelt. Vraag zo nodig advies of hulp.  

Bespreek met je zorgverleners welke behoeften en wensen je hebt. Geef het ook aan als dialyse jouw behoeften in de weg zit. Samen kun je misschien een oplossing vinden.

Door de dialyse kun je misschien minder dan vroeger. Dat kan moeilijk zijn, maar probeer er toch rekening mee te houden. Luister goed naar je lichaam. Vraag je steeds af wat jij nodig hebt en wat je wel en niet wilt. Dat is voor elk mens gezond, maar extra belangrijk bij dialyse. Het kan de dialyse minder zwaar maken.

Kijk niet alleen naar de dialyse, maar ook naar de andere dingen in je leven. Zo voorkom je dat jouw leven alleen nog maar uit dialyseren bestaat, en je alleen nog maar patiënt bent. 

Houd een tijdje in een dagboekje bij. Zo ontdekt je wanneer jij je het best voelt. Plan op die momenten iets dat van waarde voor jou is of waardoor je je kunt ontspannen. 

Probeer contact te houden met anderen. Denk aan gewone sociale contacten met familie, vrienden en verenigingen. Maar ook aan contact met lotgenoten: andere mensen die ook dialyseren. 

Dialyse heeft ook positieve gevolgen. Probeer daar ook aandacht aan te geven. Door de dialysebehandeling kun je verder leven, ondanks dat je nieren niet meer werken. Ook is er een einde gekomen aan de onzekere periode van wachten op de start van dialyse. Daardoor kun je nu beter toekomstplannen maken.  

Sommige mensen knappen lichamelijk op door dialyse. Of ze merken dat een bepaalde vervelende klacht vermindert. Sommige dialysepatiënten vinden het prettig dat ze tijdens de dialyse hun ervaring kunnen delen met andere patiënten. Het geeft steun, een gevoel van saamhorigheid en ze kunnen er zijn voor anderen.

Rust en lichaamsbeweging zijn belangrijk. Zoek naar een goede balans. Rust vermindert sommige klachten. Zorg dus dat je kunt rusten na de dialyse. Misschien helpt het om dialyse in de avond te plannen. Dan kun je daarna gaan slapen. 

Lichaamsbeweging houdt je lichaam in goede conditie. Daardoor kun je de zware dialysebehandeling beter aan. Kies een vorm van bewegen of een sport die bij jou past en die je leukt vindt om te doen, dan houd je het beter vol. Lees meer over sport op Gevolgen van dialyse voor dagelijks leven. 

Je kunt oplopende emoties en spanning op verschillende manieren verminderen. Erover praten kan al opluchting geven. Met iemand in je omgeving, lotgenoten, zorgverleners rond de dialyse of een psycholoog. Soms hebben anderen een verfrissende of nuchtere blik op de situatie. 

Pak een activiteit op die ontspanning geeft. Zoals schrijven, dichten, zingen, schilderen of mediteren.

Heb je het gevoel dat je vastgebonden zit aan de dialyse? Probeer dan je behandeling meer zelf in de hand te nemen. Lees meer over de mogelijkheden om actief deel te nemen op hemodialyse en peritoneale dialyse.

Bij hemodialyse heb je een shunt in je arm of een katheter in je borst. Bij peritoneale dialyse heb je een katheter in je buik. Sommige mensen gaan hun lichaam anders zien door zo'n aanpassing.  

Misschien vind je dat je lichaam er niet mooi uitziet met de shunt of katheter. Mogelijk heeft dit ook gevolgen voor je seksualiteit. Dat komt veel voor. Probeer te voorkomen dat je gefixeerd raakt op de shunt of katheter. Verleg bewust je aandacht. Bijvoorbeeld naar eigenschappen waar je trots op bent. 

De meeste gezonde mensen weten niets over nierschade of dialyse. En aan veel nierpatiënten is ook niet te zien dat ze dialyse ondergaan. Veel dialysepatiënten ervaren daardoor twee lasten: de dialysebehandeling zelf en onbegrip. Ook bij familie, collega's en vrienden.  

Misschien moet je herhaaldelijk aangeven dat je vermoeid bent. Of moet je steeds opnieuw uitleggen waarom je weinig mag drinken. Je kunt dit deels oplossen door mensen in je omgeving informatie te geven over je nierproblemen en de dialyse. Vertel erbij wat dit voor jouw leven betekent. 

• Geef mensen om je heen een folder of boek over jouw ziekte en behandeling, of vraag of ze eens rond te kijken op nieren.nl.  
• Deel filmpjes over dialyse, of filmpjes waarin andere dialysepatiënten vertellen over hun ervaring. 
• Misschien is het mogelijk dat een bekende een keer met je meegaat naar het dialysecentrum. Bespreek dit met de dialyseverpleegkundige.