Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Overweeg je een nier te doneren?

Laatste update, 14 juli 2025

Je mag een nier doneren als je 18 jaar of ouder bent, gezond genoeg bent en vrijwillig kan beslissen. Medisch betrouwbare informatie en ervaringen van anderen helpen een beslissing te maken.

In het kort

  • Denk goed na of je een nier wilt doneren
  • Je vindt online veel betrouwbare informatie of kunt contact opnemen met andere nierdonoren
  • Je moet ook aan een aantal voorwaarden voldoen als je een nier wilt doneren
  • Het is belangrijk dat jouw beslissing een vrijwillig besluit is
  • Heb je besloten een nier af te staan? Dan kun je je aanmelden bij een transplantatiecentrum (UMC-ziekenhuis)

Wil je een nier doneren? Dan gelden de volgende voorwaarden:

je bent 18 jaar of ouder

In principe kan iedereen vanaf 18 jaar nierdonor zijn. Wel vinden artsen mensen van 18 jaar nog erg jong. Het gebeurt dan ook maar zelden dat een arts een donor van 18 jaar kiest.

Er is geen maximumleeftijd voor nierdonoren. Zolang je maar gezond genoeg bent om een nier af te kunnen staan.

je bent wilsbekwaam

Dat betekent dat je zelf de beslissing kunt nemen.

je bent gezond genoeg om een nier te kunnen geven

Voor de donatie wordt je gezondheid uitgebreid onderzocht. Een arts beoordeelt of de donatie door kan gaan. Bij gezondheidsproblemen als hart- en vaatziekten, kanker, diabetes of ernstig overgewicht is dat soms niet mogelijk. De donatie levert dan te veel risico voor je op. Het kan ook dat je eerst een behandeling moet ondergaan. Dat is bijvoorbeeld zo bij een overdraagbare infectie.

Overgewicht

Met mild overgewicht (een Body Mass Index, ook BMI, tussen de 25 en 30) kun je veilig een nier doneren. Met ernstig overgewicht (een BMI tussen de 30 en 35) wordt per persoon gekeken of iemand veilig een nier kan doneren. Waarschijnlijk krijg je eerst het advies af te vallen. De donatie wordt dan uitgesteld.

kinderwens en zwangerschap

Heb je als vrouwelijke donor een kinderwens? Dan is het verstandig om dit te melden bij het transplantatiecentrum. Je kunt ook eerst met je eigen arts overleggen. De kans om zwanger te worden verandert niet na een nierdonatie. Maar in het eerste jaar na de donatie is het beter om niet zwanger te worden, omdat je nog moet herstellen. Verder hebben vrouwen die een nier hebben gedoneerd een iets grotere kans op hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap.

geloof

Misschien weet je niet of donatie mag van je geloof. Veel religies staan positief tegenover orgaandonatie en transplantatie. Orgaandonatie wordt bijvoorbeeld gezien als middel om iemands leven te redden. Maar er zijn ook stromingen die hier anders tegenaan kijken.

Heb je twijfels over orgaandonatie? Bespreek dit onderwerp dan met een geestelijk leider of met iemand die jouw geloofsovertuiging deelt. Ook kun je het antwoord zoeken in religieuze teksten. Houd er wel rekening mee dat deze teksten vaak op meerdere manieren zijn uit te leggen.

nier doneren aan een kind

Een levende donor is altijd een volwassene. Je kunt als volwassene ook een nier doneren aan een kind. Het kind krijgt dus een nier die al volgroeid is. Een nier van een volwassene kan bij kinderen van alle leeftijden worden geplaatst.

Lees alles over niertransplantatie bij kinderen >

Wie krijgt jouw nier?

Je kiest zelf aan wie je een nier doneert. Meestal is dat een bekende. Maar je kunt ook anoniem een nier afstaan of aan iemand die je kent via sociale media.

Beslissen over nierdonatie

Jij bent de enige die kan beslissen of je een nier wilt doneren of niet. Niemand mag je dwingen om dit te doen. Het moet gaan om een vrijwillig besluit. Het is dus geheel aan jou. Laat je van tevoren goed informeren. Zoek bijvoorbeeld medisch betrouwbare informatie of praat met andere nierdonoren.

Je  mag ook geen geld of cadeaus krijgen voor de nier. Het verkopen van een nier is niet toegestaan in Nederland. De transplantatiecentra letten erop dat dat niet gebeurt. Daarom wordt ook altijd naar je motivatie gevraagd. 

Voordelen en nadelen van nierdonatie bij leven

Om te beslissen of je een nier wilt een doneren, helpt het om voor- en nadelen op een rijtje te zetten.

  • Positief is bijvoorbeeld dat je een nierpatiënt helpt en iemands leven kan redden.
  • Negatief is dat een operatie nooit helemaal zonder risico is.
  • Houd er rekening mee dat de transplantatie kan mislukken. Het gebeurt namelijk wel eens dat het lichaam van de ontvanger de nier afstoot.
  • Denk ook aan praktische zaken zoals je thuissituatie, werk en financiën.

Risico's bij nierdonatie zijn klein. Je wordt van tevoren uitgebreid onderzocht. Maar een operatie is nooit helemaal zonder risico. Laat je goed informeren.

Informatie verzamelen & praten met anderen

Wat houdt donatie precies in? Zijn er risico’s? Hoe is het om te leven met 1 nier? Zorg dat je eerst een goed en volledig beeld hebt van de donatie en de periode daarna, voordat je een besluit neemt. Je kunt hiervoor informatie verzamelen. Het helpt ook ervaringen van andere nierdonoren te horen.

  • zoek betrouwbare medische informatie op nieren.nl en de website van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS)
  • lees ervaringsverhalen, bijvoorbeeld via blogs van nierdonoren
  • praat met je naasten
  • praat met een professional, bijvoorbeeld je huisarts of een transplantatiecoördinator in het ziekenhuis

Contact met andere nierdonoren

Het kan prettig zijn om contact te hebben met andere donoren. Zij begrijpen wat je doormaakt. Je kunt ervaringen uitwisselen. Je kunt in contact komen met andere nierdonoren via onze community en via de Niervereniging Nederland (NVN).

Aanmelden als nierdonor

Heb je besloten om een nier af te staan? Dan kun je je melden bij een transplantatiecentrum: een academisch ziekenhuis (umc). Je krijgt daar allerlei medische onderzoeken en gesprekken.

Wil je een nier doneren aan een bekende? Dan ga je naar het transplantatiecentrum waar deze persoon onder behandeling is. Overweeg je anoniem een nier af te staan? Dan kun je contact opnemen met een transplantatiecentrum naar keuze.

verschillen per transplantatiecentrum

  • De resultaten van nierdonatie bij leven en transplantatie zijn in de verschillende transplantatiecentra ongeveer hetzelfde. Er zijn alleen kleine verschillen in de screening en de behandeling. 
  • Alle transplantatiecentra hebben een vergunning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De vergunning is afgegeven op basis van de Wet bijzondere medische verrichtingen (Wbmv).
  • Onderling werken de transplantatiecentra goed samen. Ze delen bijvoorbeeld kennis, en werken samen bij cross-over programma’s.

verwijzing naar ander transplantatiecentrum

Het is mogelijk dat je de vraag krijgt of de transplantatie in een ander centrum kan plaatsvinden. Bijvoorbeeld wanneer er een extreem lange wachtlijst is in het centrum waar je eerst naartoe bent gegaan. De centra hebben onderling afgesproken om mee te werken aan een dergelijke overplaatsing.

Door de overstap heb je misschien een langere reistijd. Dat kan nadelig zijn. Zeker als je de ontvanger begeleidt bij de vele nacontroles. Mogelijk kunnen deze controles weer in het oorspronkelijke centrum plaatsvinden. Vraag naar de mogelijkheden en weeg alle voordelen en nadelen goed tegen elkaar af.

Twijfels over nierdonatie?

Je mag altijd terugkomen op je besluit. Dit kan tot vlak voor de operatie. Als je twijfelt over de donatie, kun je dat dus gewoon vertellen in het transplantatiecentrum. De zorgverleners kunnen je helpen een beslissing te nemen waar je echt achter staat.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Willij Zuidema, stafadviseur niertransplantatie

Ruth Dam, verpleegkundig specialist, coördinator nierdonatie bij leven

Tessa de Jong, verpleegkundig specialist, coördinator nierdonatie bij leven

Carla Schrauwers, verpleegkundig specialist, transplantatiecoördinator

Waarom werken we samen met deskundigen?