In het kort

Heb je een kinderwens? Bespreek dit met je nefroloog: liefst al 6 maanden voordat je zwanger wilt raken. Dit geldt voor vrouwen én mannen.
Sommige medicijnen tegen afstoting kunnen de vruchtbaarheid verminderen.
Sommige medicijnen voor nierproblemen zijn niet veilig als je zwanger bent, wilt worden of borstvoeding geeft.
Je arts gaat na of je je medicijnen moet aanpassen: stoppen, overstappen op andere medicijnen, of een andere hoeveelheid moet innemen.
Je arts geeft ook een medicijn dat de kans op zwangerschapsvergiftiging kleiner maakt.

Bespreek je kinderwens

Vertel het zo vroeg mogelijk aan je nefroloog als je graag kinderen wilt. Dit geldt voor vrouwen én mannen. Bespreek het minstens 3 to 6 maanden voordat je zwanger probeert te raken. Dan is er genoeg tijd voor voorbereidingen. Nagaan of je medicijnen moeten worden aangepast is één van die voorbereidingen.

Voorbereiding en begeleiding bij zwangerschap en nierproblemen

Al ver voor én tijdens je zwangerschap krijg je hulp.

advies voor aanstaande moeders

Gebruik je medicijnen tegen nierproblemen of na een transplantatie? Vraag je nefroloog om advies als je zwanger wilt worden. Sommige medicijnen tegen nierproblemen zijn niet veilig: ze leveren een risico op voor jou of voor de baby. Sommige medicijnen tegen afstoting (afweeronderdrukkers) kunnen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

advies voor aanstaande vaders

Gebruik je medicijnen tegen afstoting en wil je kinderen? Afweeronderdrukkende medicijnen kunnen invloed hebben op de vruchtbaarheid en de kwaliteit van je sperma. Overleg daarom met je nefroloog over je medicijnen als je een kinderwens hebt. Doe dit in ieder geval als je de volgende medicijnen gebruikt:

cyclofosfamide
Everolimus, sirolimus en soortgelijke medicijnen (mTOR-remmers)
Methotrexaat

Gebruik je (ook) medicijnen wegens nierproblemen? Waarschijnlijk vormen die geen gevaar voor de aanstaande baby. In theorie kunnen de medicijnen in het zaad terechtkomen en zo invloed hebben op de gezondheid van het kindje. Maar in de praktijk lijkt dit niet te gebeuren. Hier wordt nog wel onderzoek naar gedaan.

overstap naar andere medicijnen

Een overstap naar andere medicijnen komt vooral voor bij afweeronderdrukkende medicijnen. Sommige van deze medicijnen zijn schadelijk voor het ongeboren kind. Ze kunnen aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Ook bij medicijnen tegen hoge bloeddruk moeten vrouwen vaak overstappen.

andere hoeveelheid (dosis aanpassen)

Daarnaast is het misschien nodig dat je meer of minder gaat nemen van een medicijn dat je al gebruikt. Ofwel: een aanpassing van de dosis. Hierover krijg je een persoonlijk advies van je arts.

Een voorbeeld: misschien heb je bloedarmoede door je nierziekte en gebruik je hiervoor een ijzerpreparaat. Tijdens de zwangerschap kan bloedarmoede erger worden, omdat het lichaam meer ijzer nodig heeft. De nefroloog kan dan extra ijzer voorschrijven. Of zorgen dat je een infuus met extra ijzer krijgt.

Heb je naast je nieraandoening ook diabetes? Als je insuline gebruikt, moet de dosis misschien aangepast worden. Tijdens de zwangerschap reageer je anders op insuline. Als je bloedverlagende tabletten gebruikt, moet je overstappen op insuline.

aanvullende middelen

Tijdens de zwangerschap krijg je ook nieuwe, aanvullende medicijnen. Artsen raden nierpatiënten aan om in elk geval het middel acetylsalicylzuur te gaan gebruiken. Beter bekend als aspirine. Dit middel verlaagt de kans op hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging. Daarnaast raden artsen vaak ook het gebruik van calciumtabletten aan. Ook dit verlaagt de kans op hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging.

Misschien krijg je daarnaast nog meer adviezen, op basis van je persoonlijke situatie. Heb je bijvoorbeeld een verhoogd risico op trombose? Tijdens zwangerschap en kraamtijd neemt dit risico nog verder toe. Misschien krijg je het advies om antistollingsmiddelen te gaan gebruiken. De meeste zwangere vrouwen krijgen dan 'trombosespuitjes' met het middel LMWH. Dit is veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap en bij borstvoeding.

aanpassing niet altijd mogelijk

Soms lukt het niet om de medicijnen aan te passen. Bijvoorbeeld als er geen goed alternatief medicijn is. De arts bespreekt dit dan met jou. Samen kijk je welke risico’s er zijn voor jou en je kindje. En hoe je hiermee kunt omgaan.

Afweeronderdrukkers: welke afgeraden bij zwangerschap?

Er zijn verschillende soorten afweeronderdrukkers. Ook wel medicijnen tegen afstoting genoemd. Hieronder staan de middelen die artsen afraden voor vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven.

Houd er rekening mee dat dit overzicht niet compleet is. Inzichten over medicijnen kunnen ook veranderen. Overleg dus altijd met je nefroloog over je medicijnen voordat je gaat proberen zwanger te worden.

Alemtuzumab: Het is nog niet bekend of dit middel veilig is tijdens de zwangerschap. Gebruik wordt daarom afgeraden.
Belatacept: Over dit middel is nog weinig bekend. Geadviseerd wordt om er 2 maanden voor de start van de zwangerschap mee te stoppen.
Belimumab: Over dit middel is nog weinig bekend. Gebruik wordt afgeraden.
Cyclofosfamide: Van dit middel is bekend dat het afwijkingen bij de baby kan veroorzaken. Ook mannen mogen dit middel niet gebruiken als ze vader willen worden.
Everolimus, sirolimus en soortgelijke medicijnen (mTOR-remmers): Over deze middelen is nog weinig bekend. Daarom wordt gebruik afgeraden.
Methotrexaat: Stop er minstens 3 maanden voor de start van de zwangerschap mee.
Mycofenolaatmofetil: Stop er minstens 6 weken voor de start van de zwangerschap mee.
rabbit anti-thymocytenglobuline (rATG): Over dit middel is nog weinig bekend. Geadviseerd wordt om er 2 maanden voor de start van de zwangerschap mee te stoppen.
Rituximab: Stop hier minstens 6 maanden voor de start van de zwangerschap mee.

Medicijnen bij borstvoeding

Medicijnen kunnen in de moedermelk terechtkomen. Wil je borstvoeding geven? Dan kan het nodig zijn om (opnieuw) over te stappen op andere medicijnen. Sommige medicijnen kun je wel gebruiken tijdens de zwangerschap, maar niet als je borstvoeding geeft. En andersom.

Je arts beoordeelt of je medicijnen veilig zijn voor de baby. Vóór de bevalling zal je arts dit met je bespreken. Meestal gebeurt in de dertigste week van de zwangerschap.

Medicijnen die de afweer van de baby onderdrukken

Medicijnen die de afweer onderdrukken hebben soms invloed op het afweersysteem van de baby. Daarom wordt er na de geboorte wat bloed afgenomen bij het kindje. Medewerkers van het ziekenhuislaboratorium kijken vervolgens of je kindje voldoende witte bloedcellen heeft. Deze zijn belangrijk voor de afweer.

Bij een tekort aan witte bloedcellen krijgt je kind sneller infecties. De behandeling bestaat meestal uit antibiotica. Deze middelen worden gegeven uit voorzorg. Zo kan worden voorkomen dat je kindje ziek wordt. Na verloop van tijd verdwijnt het tekort vaak vanzelf.

Nog veel onduidelijk rond medicijnen & zwangerschap

Er is nog veel onduidelijk over het gebruik van medicijnen bij nierproblemen rond de zwangerschap. Zeker bij nieuwe medicijnen is dat zo. Je arts bespreekt het met je, als niet bekend is of een middel veilig is te gebruiken. Samen weeg je dan alle voors en tegens tegen elkaar af.

Wil je helpen om de kennis over medicijngebruik rond de zwangerschap te vergroten? Meld je dan aan bij Moeders van Morgen. Je hoeft alleen maar een paar vragenlijsten in te vullen.

Moedersvanmorgen.nl

Draag bij aan meer kennis over het gebruik van geneesmiddelen rondom de zwangerschap.

Nog vragen over medicijngebruik en zwangerschap?

Heb je nog vragen over het gebruik van medicijnen rond de zwangerschap? Maakt je je zorgen over een bepaald medicijn of heb je twijfels over de veiligheid? Stel je vragen aan de artsen die jou begeleiden of aan je apotheker. Zo weet je waar je aan toe bent.