Zwangerschap en medicijnen tegen nierschade

Laatste update, 9 oktober 2025

Sommige medicijnen mag je niet gebruiken als je zwanger wilt worden, zwanger bent of borstvoeding geeft. Je arts kan je medicijnen zo nodig aanpassen. Bespreek je kinderwens daarom op tijd: ruim voordat je zwanger probeert te worden.

In het kort

Heb je een kinderwens? Bespreek dit met je nefroloog: liefst minimaal 6 maanden voordat je zwanger wilt raken. Dit geldt voor vrouwen én mannen.
Sommige medicijnen die de afweer onderdrukken kunnen de vruchtbaarheid verminderen.
Sommige medicijnen voor nierproblemen zijn niet veilig als je zwanger bent, wilt worden of borstvoeding geeft.
Je arts gaat na of je je medicijnen moet aanpassen: stoppen, overstappen op andere medicijnen, of een andere hoeveelheid moet innemen.
Je arts geeft ook een medicijn dat de kans op zwangerschapsvergiftiging kleiner maakt.

Bespreek je kinderwens

Vertel het zo vroeg mogelijk aan je nefroloog als je graag kinderen wilt. Dit geldt voor vrouwen én mannen. Bespreek het minstens 6 maanden voordat je zwanger probeert te raken. Dan is er genoeg tijd voor voorbereidingen. Nagaan of je medicijnen moeten worden aangepast is één van die voorbereidingen.

Advies voor vrouwen én mannen

Gebruik je vanwege je nieraandoening of niertransplantatie medicijnen? Voor mannen en vrouwen geldt het advies: vraag je arts om naar je medicijnen te kijken.

advies voor aanstaande moeders

Gebruik je afweer onderdrukkende medicijnen voor jouw nierziekte of tegen afstoting van een donornier? Of gebruik je andere medicijnen? Vraag je nefroloog om advies als je zwanger wilt worden. Sommige medicijnen tegen nierproblemen zijn niet veilig: ze zijn een risico voor jou of voor de baby. Sommige medicijnen tegen afstoting (afweeronderdrukkers) kunnen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

advies voor aanstaande vaders

Gebruik je medicijnen voor jouw nierziekte of tegen afstoting van een donornier en wil je kinderen? Sommige afweer onderdrukkende medicijnen kunnen invloed hebben op de vruchtbaarheid en de kwaliteit van je sperma. Overleg daarom met je nefroloog over je medicijnen als je een kinderwens hebt. Doe dit in ieder geval als je de volgende medicijnen gebruikt:

Cyclofosfamide
Everolimus, sirolimus en soortgelijke medicijnen (mTOR-remmers)
Methotrexaat

Gebruik je (ook) medicijnen voor problemen die door jouw nierziekte zijn ontstaan, zoals hoge bloeddruk? Waarschijnlijk zijn die geen gevaar voor de baby. In theorie kunnen de medicijnen in het zaad terechtkomen en zo invloed hebben op de gezondheid van het kindje. Maar in de praktijk lijkt dit niet te gebeuren. Hier wordt nog wel onderzoek naar gedaan.

Andere medicijnen of andere hoeveelheid

Mogelijk is het nodig om andere medicijnen te gaan gebruiken, de hoeveelheid aan te passen of aanvullende middelen te nemen. Verander nooit zelf het gebruik van je medicijnen. Doe dit alleen in overleg met je arts.

overstap naar andere medicijnen

Een overstap naar andere medicijnen komt vooral voor bij afweer onderdrukkende medicijnen. Sommige van deze medicijnen zijn schadelijk voor het ongeboren kind. Ze kunnen aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Ook bij sommige medicijnen tegen hoge bloeddruk moeten vrouwen overstappen op andere medicijnen.

andere hoeveelheid (dosis aanpassen)

Misschien is het nodig dat je meer of minder gaat nemen van een medicijn dat je al gebruikt. Ofwel: een aanpassing van de dosis. Hierover krijg je een persoonlijk advies van je arts.

Een voorbeeld: misschien heb je bloedarmoede door je nierziekte en gebruik je hiervoor ijzer. Tijdens de zwangerschap kan bloedarmoede erger worden, omdat het lichaam meer ijzer nodig heeft. De nefroloog kan dan extra ijzer voorschrijven. Of zorgen dat je een infuus met extra ijzer krijgt.

Heb je ook diabetes? Als je insuline gebruikt, moet de dosis misschien aangepast worden. Tijdens de zwangerschap reageer je anders op insuline. Als je bloedsuikerverlagende tabletten gebruikt, moet je overstappen op insuline.

aanvullende middelen

Tijdens de zwangerschap krijg je ook nieuwe, aanvullende medicijnen. Artsen raden nierpatiënten aan om in elk geval een lage dosis van het middel acetylsalicylzuur te gaan gebruiken. Beter bekend als aspirine. Dit middel verlaagt de kans op hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging. Daarnaast raden artsen vaak ook calciumtabletten aan. Ook dit verlaagt de kans op hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging.

Misschien krijg je nog meer adviezen. Heb je bijvoorbeeld een verhoogd risico op trombose? Tijdens de zwangerschap en kraamtijd neemt dit risico nog verder toe. Dan krijg je mogelijk het advies om antistollingsmiddelen te gaan gebruiken. De meeste zwangere vrouwen krijgen dan 'trombosespuitjes' met een laag moleculair gewicht zoals Dalteparine of Nadroparine. Dit is veilig tijdens de zwangerschap en bij borstvoeding.

aanpassing niet altijd mogelijk

Soms lukt het niet om de medicijnen aan te passen. Bijvoorbeeld als er geen goed alternatief medicijn is. De arts bespreekt dit dan met jou. Samen kijk je welke risico’s er zijn voor jou en je kindje. En hoe je hiermee kunt omgaan.

Afweeronderdrukkers: welke afgeraden bij zwangerschap?

Er zijn verschillende soorten afweeronderdrukkers. Ook wel medicijnen tegen afstoting genoemd. Hieronder staan de middelen die artsen afraden voor vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven. Stop nooit zomaar met medicijnen: dit kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Overleg altijd met je nefroloog welke medicijnen aangepast of vervangen moeten worden.

Alemtuzumab: Het is nog niet bekend of dit middel veilig is tijdens de zwangerschap. Gebruik wordt daarom afgeraden.
Belatacept: Over dit middel is nog weinig bekend. Geadviseerd wordt om er 2 maanden voor de start van de zwangerschap mee te stoppen of te vervangen door een ander medicijn.
Belimumab: Over dit middel is nog weinig bekend. Gebruik wordt afgeraden.
Cyclofosfamide: Van dit middel is bekend dat het afwijkingen bij de baby kan veroorzaken. Ook mannen mogen dit middel niet gebruiken op het moment dat ze vader willen worden.
Everolimus, sirolimus en soortgelijke medicijnen (mTOR-remmers): Over deze middelen is nog weinig bekend. Daarom wordt gebruik tijdens zwangerschap afgeraden.
Methotrexaat: moet minstens 3 maanden voor de start van de zwangerschap gestopt of vervangen worden.
Mycofenolaatmofetil: moet minstens 6 weken voor de start van de zwangerschap gestopt of vervangen worden.
rabbit anti-thymocytenglobuline (rATG): Over dit middel is nog weinig bekend. Het advies is om er 2 maanden voor de start van de zwangerschap mee te stoppen.
Rituximab: moet minstens 6 maanden voor de start van de zwangerschap gestopt of vervangen worden.

Houd er rekening mee dat dit overzicht niet compleet is. Inzichten over medicijnen kunnen ook veranderen.

Medicijnen bij borstvoeding

Medicijnen kunnen in de moedermelk terechtkomen. Wil je borstvoeding geven? Dan kan het nodig zijn om (opnieuw) over te stappen op andere medicijnen. Sommige medicijnen kun je wel gebruiken tijdens de zwangerschap, maar niet als je borstvoeding geeft. En andersom.

Je arts beoordeelt of je medicijnen veilig zijn voor de baby. Vóór de bevalling zal je arts dit met je bespreken. Meestal gebeurt in de dertigste week van de zwangerschap.

Medicijnen die de afweer van de baby onderdrukken

Medicijnen die de afweer onderdrukken hebben soms invloed op het afweersysteem van de baby. Daarom wordt er na de geboorte wat bloed afgenomen bij het kindje. Medewerkers van het ziekenhuislaboratorium kijken vervolgens of je kindje voldoende witte bloedcellen heeft. Deze zijn belangrijk voor de afweer.

Bij een tekort aan witte bloedcellen krijgt je kind sneller infecties. De behandeling van infectie bestaat meestal uit antibiotica. Kinderen met een tekort aan witte bloedcellen moeten daarom goed in de gaten gehouden worden. Bij tekenen van infectie (bijvoorbeeld koorts) krijgen zij sneller antibiotica. Zo kan worden voorkomen dat je kindje ziek wordt. Na verloop van tijd verdwijnt het tekort vaak vanzelf.

Nog veel onduidelijk rond medicijnen & zwangerschap

Er is nog veel onduidelijk over het gebruik van medicijnen bij nierproblemen rond de zwangerschap. Zeker bij nieuwe medicijnen is dat zo. Je arts bespreekt het met je, als niet bekend is of een middel veilig is te gebruiken. Samen weeg je dan alle voors en tegens tegen elkaar af.

Wil je helpen om de kennis over medicijngebruik rond de zwangerschap te vergroten? Meld je dan aan bij Moeders van Morgen. Je hoeft alleen maar een paar vragenlijsten in te vullen.

Moedersvanmorgen.nl

Draag bij aan meer kennis over het gebruik van geneesmiddelen rondom de zwangerschap.

Nog vragen over medicijngebruik en zwangerschap?

Heb je nog vragen over het gebruik van medicijnen rond de zwangerschap? Maak je je zorgen over een bepaald medicijn of heb je twijfels over de veiligheid? Stel je vragen aan de artsen die jou begeleiden of aan je apotheker. Zo weet je waar je aan toe bent.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Henk van Hamersvelt, internist-nefroloog

Olivier van der Heijden, gynaecoloog-perinatoloog

Margriet de Jong, internist-nefroloog

Titia Lely, gynaecoloog-perinatoloog

Richtlijn Ontwikkelaars,

Waarom werken we samen met deskundigen?