Dialyse op de IC

Bij acuut nierfalen werken de nieren plotseling niet goed meer (binnen enkele uren of dagen). In korte tijd word je erg ziek. Je maakt dan niet meer genoeg urine. Daardoor blijven afvalstoffen achter in het bloed.

Acuut nierfalen kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld:

• een operatie
• een lange periode van lage bloeddruk
• een heftige reactie van het lichaam op een infectie (sepsis)
• bepaalde medicijnen

Met ernstig acuut nierfalen krijg je een vorm van dialyse op de Intensive Care (IC). Deze behandeling heet continue veno-veneuze hemofiltratie (CVVH). Een kunstnier (ook wel dialyse-apparaat of een CVVH-apparaat) neemt de functie van de nieren 24 uur per dag over. Dat heet ook wel dialyseren.

Voor de toegang naar de bloedbaan krijg je een katheter (ook wel: slangetje of infuuslijn) in een grote ader. Dat kan een ader in de lies zijn, of in de hals. 

Via de katheter loopt je bloed naar de kunstnier. In de kunstnier zit een filter. Aan de andere kant van het filter stroomt spoelvloeistof. De druk in het bloed is veel hoger dan de druk in de spoelvloeistof. Daardoor stromen afvalstoffen, vocht en andere stoffen door het filter naar de spoelvloeistof. Het schone bloed stroomt via de katheter terug je lichaam in. Bij dit proces verlies je ook vocht. Daarom geeft de kunstnier vocht terug aan het lichaam.

Je krijgt bij deze behandeling medicijnen die de stolling van het bloed verminderen. Dat voorkomt dat het filter verstopt raakt.

Controle bij dialyse op de IC

Een verpleegkundige controleert elk uur of de kunstnier goed werkt. Misschien moet het apparaat meer of minder vocht uit het bloed halen. De verpleegkundige kan dat aanpassen. Hij of zij vervangt ook het filter als dat vol zit. Ook neemt de verpleegkundige een aantal keer per dag bloed af om te kijken of het bloed niet te veel stolt.

Continue hemofiltratie lijkt op hemodialyse. Net als bij hemodialyse stroomt het bloed van de patiënt naar een machine naast het lichaam. Maar er zijn ook verschillen.

• Continue hemofiltratie gebeurt 24 uur per dag. Bij hemodialyse spoelen patiënten een aantal keer per week.
• Bij continue hemofiltratie is er een groter drukverschil tussen het bloed en de spoelvloeistof dan bij hemodialyse. Daardoor schommelt de bloeddruk minder. Dat is belangrijk omdat patiënten op de IC meestal kwetsbaarder zijn.

Als de nieren zelf weer goed genoeg werken, stopt de behandeling. Een arts bepaalt elke dag of de behandeling nog nodig is. Hij of zij kijkt daarvoor naar het bloedonderzoek en urineonderzoek. Hoe lang de behandeling duurt, verschilt per patiënt. Bij sommige mensen is continue hemofiltratie maar een paar uur nodig. Bij andere mensen een paar weken.

Goede voorlichting aan patiënten of naasten is belangrijk. Bijvoorbeeld over het doel van de behandeling, de voor- en nadelen, de risico’s en het verwachte resultaat. CVVH is een ingrijpende behandeling en kent ook risico’s. Zoals bloedingen, onderdoseren van antibiotica, verlies van voedingsstoffen en infecties.

Acuut nierfalen is bijna altijd tijdelijk. Bij sommige mensen blijven de nieren wel blijvend beschadigd. Zij hebben dan chronische nierschade. En bij sommige mensen herstellen de nieren niet genoeg. Zij hebben dan blijvend dialyse nodig.