Zwangerschap na niertransplantatie is mogelijk

Vaak wordt gedacht dat een zwangerschap na een niertransplantatie nadelige gevolgen heeft voor de donornier. Maar de effecten blijken minder erg dan gedacht. Tijdens een zwangerschap wordt de nier extra belast, maar de nierfunctie gaat nauwelijks achteruit. Ook is er geen grotere kans op afstoting van de donornier.

Met deze geruststellende uitkomsten komen arts-onderzoeker Margriet Gosselink (UMC Utrecht) en verpleegkundig specialist dr. Marleen van Buren (Erasmus MC). Zij publiceerden erover in de wetenschappelijke bladen Kidney International en Transplantation.

Foto: Ivar Pel / UMC Utrecht
Bron: UMC Utrecht

Getransplanteerde vrouwen leven met 1 werkende nier. Tijdens een zwangerschap wordt meer bloed aangemaakt voor het ontwikkelen van de placenta. De nier moet al dat bloed rondpompen en zuiveren. Bij getransplanteerde vrouwen moet de donornier tijdens een zwangerschap 40% harder werken. Er wordt dus meer van de nier gevraagd. 

De nier zelf heeft ook invloed op de aanleg van de placenta. Problemen met de aanleg van de placenta kunnen bijdragen aan onder meer hoge bloeddruk, vroeggeboorte of zwangerschapsvergiftiting. Vrouwen met een donornier hebben dus meer risico op deze zwangerschapsproblemen. Ook hebben zij meer kans op (tijdelijke) vermindering van de nierfunctie.

Daarom is begeleiding in een academisch ziekenhuis belangrijk bij een zwangerschap na transplantatie. Daar kunnen een gynaecoloog en een nefroloog al bij vroege signalen ingrijpen, als dat nodig is. 

Aan deze zwangerschappen gaat soms een lange periode vooraf waarbij de risico’s op gezondheidsproblemen worden afgewogen tegen de kinderwens. “Het is voor nierpatiënten van belang om hun kinderwens tijdig te bespreken met hun nefroloog en gynaecoloog met expertise op dit gebied. Ook als je bijvoorbeeld over 5 jaar aan kinderen wilt beginnen of na de transplantatie zelf. Dit is ook belangrijke informatie voor de timing van de transplantatie", zegt Marleen van Buren. 

Sommige patiënten verwachten dat hun kinderwens onvervuld zal blijven, terwijl dat niet zo hoeft te zijn volgens Marleen: “Het effect van de zwangerschap op de nierfunctie is minimaal. Een kinderwens hebben is logisch en begrijpelijk. En vaak kan het ook. Het kan helpen om er over te praten met je partner en je behandelaar en om dan de risico’s van een mogelijke zwangerschap samen af te wegen. Blijf er dus niet alleen mee rondlopen.” 

"Het eerste jaar na de transplantatie raden we een zwangerschap af, maar daarna zijn er mogelijkheden. Al kost het dan soms nog wel enkele maanden om de medicatie aan te passen."

Patiënten worden regelmatig naar een academisch ziekenhuis doorverwezen voor advies over een eventuele zwangerschap. “In zo’n adviesgesprek komt ook erfelijkheid aan bod’, zegt Margriet. “En er kan een aanvullend genetisch onderzoek worden gedaan, vooral wanneer de oorzaak van het nierfalen niet bekend is.”

Dit kan gevolgen hebben voor het nageslacht en ook de manier van zwanger worden. Tegenwoordig is voor sommige erfelijke nierziekten in-vitro fertilisatie (IVF) mogelijk waarbij embryo’s worden onderzocht op een ernstige genetische aandoening om daarmee de kans op een aangedaan kind te verkleinen.

Arts-onderzoeker Margriet Gosselink richt haar vervolgonderzoek op de impact van zwangerschap op vrouwen met erfelijke nierziekten. Allereerst zijn dit de nierziekten Syndroom van Alport en Cystenieren ofwel ADPKD zijn. Wie aan dit onderzoek wil deelnemen kan een e-mail sturen naar: [email protected]

Tijdens de Maand van de Nieren organiseerden we ook een webinar over het onderwerp 'Kinderwens na niertransplantatie', waarin ook de resultaten van dit onderzoek zijn besproken. Je kunt het webinar hier terugkijken.