Dialyse bij kinderen

Nierfalen betekent dat de nieren voor minder dan 15% werken. Dat is veel te weinig. Dan is een behandeling nodig die de werking van de nieren overneemt. Bij kinderen is dat meestal een niertransplantatie. Maar soms is een transplantatie niet mogelijk. Dan is dialyse een mogelijke behandeling. Meestal start dialyse als de nierfunctie tussen de 10 en 15% ligt.

Er bestaan 2 vormen van dialyse:

• hemodialyse
  Bij hemodialyse wordt je kind aangesloten op een dialysemachine. In de machine zit een kunstnier. Dat is een speciaal filter dat het bloed schoonmaakt. Het bloed loopt door de machine en komt weer terug in het lichaam. 1 behandeling duurt ongeveer 4 uur. Per week zijn meestal 3 tot 4 van deze behandelingen nodig. Hemodialyse vindt meestal plaats in het ziekenhuis, soms is het ook mogelijk het thuis te doen.
   
• peritoneale dialyse (ook wel: PD, buikdialyse of buikspoeling)
  Bij peritoneale dialyse wordt het eigen buikvlies als filter gebruikt. Om te kunnen dialyseren moet eerst spoelvloeistof in de buikholte gebracht worden. Dit gaat via een kunststof slangetje in de buik. De spoelvloeistof moet regelmatig vervangen worden. Peritoneale dialyse gebeurt bij kinderen meestal ‘s nachts. De dialyse vindt plaats terwijl ze in hun eigen bed slapen. Hiervoor worden kinderen aangesloten op een machine die meerdere keren per nacht de spoelvloeistof vervangt. Overdag kunnen kunnen kinderen hun normale dagritme aanhouden en bijvoorbeeld gewoon naar school gaan.

Bekijk de filmpjes voor meer uitleg over hemodialyse en peritoneale dialyse. Deze filmpjes zijn eigenlijk bedoeld voor volwassen patiënten. Maar bij kinderen verloopt de dialyse grotendeels hetzelfde.

Hemodialyse en peritoneale dialyse zijn allebei geschikt voor kinderen. Samen met de arts en je kind beslissen jullie welke vorm het beste bij jullie situatie past. Dat hangt onder meer af van:

• de nierziekte van je kind
• andere gezondheidsproblemen
• de voorkeur van jou en jouw kind
• de leeftijd van jouw kind
• soms: de afstand tot het dialysecentrum

Met dialyse lukt het niet om alle afvalstoffen uit het bloed te verwijderen. Dialyse neemt maar een deel van de nierwerking over: zo’n 10 tot 15%. Daardoor is het mogelijk dat je kind klachten blijft houden. Bijvoorbeeld: vermoeidheid, slechte eetlust, misselijkheid, bloedarmoede, jeuk, hoge bloeddruk, vochtophoping en slecht groeien. Maar dit verschilt per kind. Er zijn ook kinderen die weinig klachten hebben.

Naast de dialyse moet je kind een dieet blijven volgen en medicijnen blijven gebruiken. Het dieet zorgt ervoor dat de hoeveelheid afvalstoffen in het lichaam niet te hoog wordt. De medicijnen kunnen om verschillende redenen nodig zijn. Bijvoorbeeld om een hoge bloeddruk te verminderen. Of vanwege andere klachten die niet of onvoldoende verdwijnen door de dialyse.

Na een tijdje dialyseren maken de nieren vaak minder urine aan. Je kind plast dan nog maar heel weinig, of helemaal niet meer. Soms zijn de nieren operatief verwijderd. Dan is plassen helemaal niet meer mogelijk. Het vocht dat je kind binnenkrijgt met eten en drinken, blijft dan in het lichaam achter. Het is niet mogelijk al dit vocht uit het lichaam te halen met dialyse.

Daarom krijgt je kind misschien een vochtbeperking. Dat betekent dat je kind niet te veel mag drinken. De kindernefroloog vertelt hoeveel precies. Dit verschilt per kind en hangt onder andere af van hoe groot je kind is, en of hij of zij zelf nog plast. Soms kan een vochtbeperking voorkomen worden door vaker of langer te dialyseren. De kindernefroloog overlegt dit met jou. Als een vochtbeperking nodig is, krijg je begeleiding van een diëtist.

Dialyse heeft veel invloed op het dagelijks leven. Je kind en jij verliezen veel vrijheid door deze behandeling. De dialysebehandeling gaat altijd door en altijd voor. Er is nooit een pauze mogelijk. Dat heeft gevolgen voor het hele gezin. Het is bijvoorbeeld niet makkelijk om van huis weg te gaan.

Op vakantie met dialyse

Op vakantie hebben jullie speciale maatregelen nodig. Als je kind aan de hemodialyse is, dan kan vakantie alleen in de buurt van een dialysecentrum. De behandeling wordt daar dan tijdelijk overgenomen. Voor kinderen die peritoneaal dialyseren, moeten een dialysemachine en de bijbehorende materialen beschikbaar zijn. Dit vraagt heel wat organisatie. Bespreek je vakantieplannen ruim van tevoren met de kindernefroloog.

Sommige kinderen krijgen sociale problemen of emotionele klachten door de dialyse. Er zijn verschillende zorgprofessionals die jouw kind dan kunnen helpen, zoals de maatschappelijk werker of kinderpsycholoog. Meer informatie over de mogelijkheden vind je in de informatiekeuzehulp 'Alles over psychosociale zorgverleners'.

Er is ook een speciale website voor kinderen over zorg bij emotionele en sociale problemen.

Lees ook de uitgebreide informatie over dialyse bij volwassenen. Houd er rekening mee dat sommige zaken bij kinderen net iets anders liggen. Hier lees je wat er anders is bij dialyse bij kinderen.