Lichamelijke gevolgen van een niertransplantatie

Een niertransplantatie is een ingrijpende behandeling. Na de transplantatie voel je je waarschijnlijk beter. Maar het kan zijn dat het resultaat tegenvalt. Ook kan een transplantatie veel lichamelijke gevolgen hebben. Dat komt vaak door de medicijnen. Vooral door medicijnen die voorkomen dat je lichaam de nier afstoot.

Na de transplantatie bestaat er een kans dat jouw lichaam de nier afstoot. Het kan gaan om acute afstoting of chronische afstoting. Acute afstoting is meestal goed te behandelen. Bij chronische afstoting is dat niet het geval. 

Om afstoting van de donornier te voorkomen, krijg je medicijnen die het afweersysteem onderdrukken. Wij noemen dit medicijnen tegen afstoting. Deze medicijnen moet je gebruiken zolang de donornier blijft werken.

Soms heb je nog andere medicijnen nodig. Bijvoorbeeld vaccinaties en antibiotica omdat je een verhoogde kans hebt op infecties, en medicijnen tegen botontkalking.

De medicijnen tegen afstoting kunnen vervelende bijwerkingen hebben, omdat ze het afweersysteem onderdrukken. Toch is het belangrijk dat je deze goed en stipt blijft gebruiken. De medicijnen zorgen ervoor dat je donornier niet afstoot en verkleinen de kans op hart- en vaatziekten.

Wel geven deze medicijnen een grotere kans op:

• infecties, bijvoorbeeld griep
• bepaalde vormen van kanker, vooral huidkanker
• sommige medicijnen veroorzaken huidklachten, zoals verkleuringen van de huid, puistjes en overbeharing.
• diabetes, (mede) door de medicijnen.
• osteoporose (botontkalking) komt regelmatig voor. Door de medicijnen tegen afstoting worden de botten brozer. Er kunnen dan sneller botbreuken ontstaan. 

Nierschade geeft een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Die verhoogde kans blijft na de niertransplantatie bestaan. Als je ouder wordt, neemt voor iedereen het risico op een hart- of vaatziekte toe. Maar na een niertransplantatie is dat dat risico iets groter. Daar zijn verschillende oorzaken voor:

• hoge bloeddruk, door medicijnen tegen afstoting of bestaande hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk beschadigt ook de donornier; en nierschade verergert weer hoge bloeddruk.
• hoog cholesterol.
• aankomen na transplantatie, door meer eten of medicijnen.
• diabetes na transplantatie, door overgewicht of medicijnen tegen afstoting.
• na de transplantatie ligt de nierfunctie bij de meeste mensen rond de 50%. Er is dan nog steeds sprake van een verminderde nierfunctie, en die verhoogt op zichzelf de kans op hart- en vaatziekten.
• dialyse voor transplantatie. Dialyse is belastend voor het hart.

Veel mensen met een getransplanteerde nier houden een te hoge PTH-waarde. PTH is een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het op peil houden van de calciumwaarde van je bloed.

Ook hebben veel mensen na transplantatie een tekort aan vitamine D en/of een te hoog of te laat fosfaatgehalte in hun bloed. Dit heeft invloed op je botten: je botten worden zwakker. Je kunt na een transplantatie dus sneller botbreuken oplopen.

Het is aan te raden het calcium- en fosfaatgehalte regelmatig te controleren. 

Werkt de getransplanteerde nier niet meer? Dan moet je opnieuw een behandeling kiezen. Een nieuwe transplantatie (re-transplantatie) is meestal goed mogelijk.