Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.
Ernstige nierschade of nierfalen vraagt vaak om aanpassing van dagelijkse activiteiten. Mag je blijven autorijden? Hoe houd je hobby's en huishoudelijk werk vol? Lees de praktische informatie en tips.
Nierschade kan invloed hebben op je geschiktheid om auto te rijden. Daarom krijg je vanaf bepaalde nierfunctiewaarden een rijbewijs met beperkte geldigheid. Bij verlenging wordt dan je rijgeschiktheid opnieuw bekeken.
Vlak na hemodialyse en als je bepaalde medicijnen gebruikt, mag je niet autorijden.
Heb je chronische nierschade en wil je een autorijbewijs (B-rijbewijs) gaan halen, eventueel met aanhanger (B-E-rijbewijs)? Dan moet je een gezondheidsverklaring invullen. Doe dit bij voorkeur aan het begin van je rijlessen.
Met de gezondheidsverklaring beoordeelt het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) of er medische beperkingen hebt die je rijgeschiktheid in de weg staan.
Enkele vragen op de gezondheidsverklaring kunnen relevant zijn als je chronische nierschade hebt.
Heb je vraag 5 met ja beantwoord? Dan moet je sowieso naar een arts die beoordeelt of je veilig de weg op kunt. Bijvoorbeeld je nefroloog.
Heb je vragen over het halen of verlengen van het rijbewijs? Neem contact op met het Steun- en adviespunt (STAP) van de Niervereniging Nederland (NVN) en de Nierstichting.
De ernst van je nierschade bepaalt hoe je rijgeschiktheid wordt beoordeeld.
Hoe lang het rijbewijs geldig is, hangt ook af van de nierfunctie.
Heb je een geldig rijbewijs en verslechtert je medische situatie? Je bent dan niet verplicht om dit te melden bij het CBR. Het is wel je wettelijke verantwoordelijkheid om hiermee goed om te gaan. Volgens de wet moet je passende maatregelen nemen als er omstandigheden zijn die je rijgeschiktheid belemmeren. Bijvoorbeeld: niet meer autorijden, of een melding doen bij het CBR. Doe je dit niet, dan kan dit strafbaar zijn. Hierover bestaat jurisprudentie.
Op je rijbewijs staat 'datum geldig tot'. Na die datum is je rijbewijs niet meer geldig. Bij het verlengen van een rijbewijs dat 10 jaar geldig is, hoef je niet opnieuw een gezondheidsverklaring in te vullen.
Je krijgt ongeveer 4 maanden voor de verloopdatum een herinneringsbrief. Daarin staat of het CBR je rijgeschiktheid opnieuw beoordeelt.
Let op: de beoordeling van je rijgeschiktheid kan wel tot 4 maanden duren. Vul dus ruim op tijd een gezondheidsverklaring in. STAP adviseert de aanvraag ten minste 6 maanden van tevoren in te dienen.
Sommige medicijnen kunnen volgens de bijsluiter je rijvaardigheid beïnvloeden. Dat betekent soms dat je met deze medicijnen niet mag rijden. Vaak gaat het om slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen, antidepressieve middelen, anti-psychotische middelen en opwekmiddelen.
Na een behandeling met hemodialyse kan lage bloeddruk ontstaan. Je kunt daardoor onwel worden of zelfs bewusteloos raken. Zelf autorijden na hemodialyse is daarom niet verstandig. Daarom is de regeling Zittend Zieken Vervoer voor dialysepatiënten in het leven geroepen. Voor peritoneale dialyse geldt dit niet.
In de wet staat niets specifiek vermeld over autorijden na dialyse. In de praktijk blijkt dit een zaak van de autoverzekeraars. Na een ongeval beslist namelijk de verzekeraar of die wel of niet uitkeert. Informeer daarom bij je autoverzekeraar naar het beleid.
Je kunt op cbr.nl een gezondheidsverklaring invullen. Dat kost geld. Je kunt de kosten betalen via iDeal, na het invullen van de verklaring.
Lees de officiële 'Notitie Rijgeschiktheid bij chronische nierschade en nierfunctievervangende behandeling'. Deze is geschreven door de Nederlandse Federatie voor Nefrologie samen met het Centraal Bureau Rijvaardigheid, op basis van de regeling rijgeschiktheid uit 2013.
Mag je aan het verkeer deelnemen met jouw medicijnen?
De meeste hobby’s kun je gewoon blijven uitoefenen als je nierproblemen hebt. Sommige hobby's zijn minder geschikt voor mensen met nierschade of nierfalen. Bijvoorbeeld omdat de activiteit fysiek te zwaar is. Maar geef je hobby niet te snel op.
Misschien doe je de hobby op een tijdstip dat je nu vaak moe bent. Probeer de activiteit dan te verschuiven naar een moment waarop je je meestal fitter voelt. Vraag hulp bij het sjouwen of klaarzetten van spullen. Met kleine aanpassingen kom je vaak een heel eind.
Loop je tegen beperkingen aan bij het uitvoeren van je hobby? Praat erover met je arts of de medisch maatschappelijk werker in het ziekenhuis. Die denkt graag mee over oplossingen.
Lukt het niet meer om je hobby uit te oefenen? Probeer dit verlies te verwerken. Hoe moeilijk dit ook is. Probeer daarna de draad weer op te pakken. Ga na welke andere activiteiten je plezier of ontspanning geven. En maak daar je nieuwe hobby of dagelijkse activiteit van.
Doe het liefst iets wat lichamelijke activiteit van je vraagt. Dan draagt je hobby bij aan ontspanning en aan een goede lichamelijke conditie.
Is het lastig voor je om huishoudelijke taken vol te houden? Misschien kunnen andere gezinsleden, vrienden of goede buren de zwaardere taken van je overnemen. Zelf kun je misschien de lichtere taken blijven doen. Sommige mensen vinden dat fijn. Zij vinden dat huishoudelijk werk kan bijdragen aan structuur in het dagelijks leven. En het leidt ze af van het ziek zijn.
Dialyseer je? En woon je alleen? Of kunnen je naasten je niet helpen bij huishoudelijk werk? Dan kun je misschien huishoudelijke hulp krijgen. Dat staat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daar gelden wel voorwaarden voor. En je betaalt een eigen bijdrage. Een maatschappelijk werker kan je helpen bij het aanvragen van huishoudelijke hulp.
Heb je vragen over de Wmo of andere regelingen? Vraag om advies bij het steun- en adviespunt (STAP) van de Niervereniging Nederland (NVN). STAP is er speciaal voor nierpatiënten, naasten en nierdonoren.
Bekijk hoe en wanneer je contact kunt opnemen met STAP.
Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.
Laura Haasdijk, medisch maatschappelijk werker
Sabine Timmerman, dialyseverpleegkundige
Sabah Ziani, sociaal raadsvrouw STAP
