Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Autorijden, hobby's en huishouden

Laatste update, 17 juli 2025

Ernstige nierschade of nierfalen vraagt vaak om aanpassing van dagelijkse activiteiten. Mag je blijven autorijden? Hoe houd je hobby's en huishoudelijk werk vol? Lees de praktische informatie en tips.

In het kort

  • Met nierschade mag je autorijden, zo lang je 'rijgeschikt' bent.
  • Veel hobby's kun je blijven uitoefenen met nierschade. Zo nodig met wat aanpassingen.
  • Lukken niet alle huishoudelijke taken meer? Vraag hulp van mensen om je heen. Soms is huishoudelijke hulp mogelijk.
  • Heb je vragen over regels rond autorijden? Wil je advies over hoe om te gaan met (verlies van) dagelijks activiteiten of hulp bij aanvragen van hulp in de huishouding? Neem contact op met STAP.

Autorijden met nierproblemen: mag dat?

Nierschade kan invloed hebben op je geschiktheid om auto te rijden. Daarom krijg je vanaf bepaalde nierfunctiewaarden een rijbewijs met beperkte geldigheid. Bij verlenging wordt dan je rijgeschiktheid opnieuw bekeken. 

Vlak na hemodialyse en als je bepaalde medicijnen gebruikt, mag je niet autorijden.

rijbewijs halen en chronische nierschade

Heb je chronische nierschade en wil je een autorijbewijs (B-rijbewijs) gaan halen, eventueel met aanhanger (B-E-rijbewijs)? Dan moet je een gezondheidsverklaring invullen. Doe dit bij voorkeur aan het begin van je rijlessen.

Met de gezondheidsverklaring beoordeelt het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) of er medische beperkingen hebt die je rijgeschiktheid in de weg staan.

Enkele vragen op de gezondheidsverklaring kunnen relevant zijn als je chronische nierschade hebt. 

  • Vraag 5: Word of werd je behandeld voor inwendige ziekten als suikerziekte, hart- en vaatziekten, verhoogde bloeddruk, nierziekte of longziekte? Of heb je een hart- of vaatoperatie ondergaan?
  • Vraag 9: Gebruik je medicijnen die volgens de bijsluiter de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, zoals slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen, antidepressieve middelen, anti-psychotische middelen of opwekmiddelen?

Heb je vraag 5 met ja beantwoord? Dan moet je sowieso naar een arts die beoordeelt of je veilig de weg op kunt. Bijvoorbeeld je nefroloog.

Heb je vragen over het halen of verlengen van het rijbewijs? Neem contact op met het Steun- en adviespunt (STAP) van de Niervereniging Nederland (NVN) en de Nierstichting.

nierfunctie bepaalt beoordeling rijgeschiktheid

De ernst van je nierschade bepaalt hoe je rijgeschiktheid wordt beoordeeld.

  • Is je nierfunctie 20% of meer (eGFR-waarde van 20 of hoger)? Dan kun je rijgeschikt worden verklaard op basis van de aantekening van een keurend arts.
  • Is je nierfunctie 19% of minder (eGFR-waarde van 19 of lager)? Dan heb je voor de beoordeling van je rijgeschiktheid een apart rapport nodig van de medisch specialist.

geldigheid rijbewijs bij chronische nierschade

Hoe lang het rijbewijs geldig is, hangt ook af van de nierfunctie.

  • nierfunctie 30% of meer (eGFR-waarde 30 of hoger): maximaal 10 jaar 
  • nierfunctie tussen 29% en 15% (eGFR-waarde tussen 29 en 15): maximaal 5 jaar 
  • nierfunctie minder dan 15% (eGFR-waarde minder dan 15): maximaal 3 jaar

Je medische situatie verslechtert. Blijven rijden?

Heb je een geldig rijbewijs en verslechtert je medische situatie? Je bent dan niet verplicht om dit te melden bij het CBR. Het is wel je wettelijke verantwoordelijkheid om hiermee goed om te gaan. Volgens de wet moet je passende maatregelen nemen als er omstandigheden zijn die je rijgeschiktheid belemmeren. Bijvoorbeeld: niet meer autorijden, of een melding doen bij het CBR. Doe je dit niet, dan kan dit strafbaar zijn. Hierover bestaat jurisprudentie. 

rijbewijs verlengen bij chronische nierschade

Op je rijbewijs staat 'datum geldig tot'. Na die datum is je rijbewijs niet meer geldig. Bij het verlengen van een rijbewijs dat 10 jaar geldig is, hoef je niet opnieuw een gezondheidsverklaring in te vullen. 

  • Is je rijbewijs 5 jaar geldig, of korter? Dan moet je wel opnieuw een gezondheidsverklaring invullen als je je rijbewijs gaat verlengen. 
  • Ben je 75 jaar of ouder? Dan moet je bij elke verlenging van het rijbewijs gekeurd worden. 

Je krijgt ongeveer 4 maanden voor de verloopdatum een herinneringsbrief. Daarin staat of het CBR je rijgeschiktheid opnieuw beoordeelt.

Let op: de beoordeling van je rijgeschiktheid kan wel tot 4 maanden duren. Vul dus ruim op tijd een gezondheidsverklaring in. STAP adviseert de aanvraag ten minste 6 maanden van tevoren in te dienen.

autorijden en medicijngebruik

Sommige medicijnen kunnen volgens de bijsluiter je rijvaardigheid beïnvloeden. Dat betekent soms dat je met deze medicijnen niet mag rijden. Vaak gaat het om slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen, antidepressieve middelen, anti-psychotische middelen en opwekmiddelen. 

niet autorijden na hemodialyse

Na een behandeling met hemodialyse kan lage bloeddruk ontstaan. Je kunt daardoor onwel worden of zelfs bewusteloos raken. Zelf autorijden na hemodialyse is daarom niet verstandig. Daarom is de regeling Zittend Zieken Vervoer voor dialysepatiënten in het leven geroepen. Voor peritoneale dialyse geldt dit niet.

In de wet staat niets specifiek vermeld over autorijden na dialyse. In de praktijk blijkt dit een zaak van de autoverzekeraars. Na een ongeval beslist namelijk de verzekeraar of die wel of niet uitkeert. Informeer daarom bij je autoverzekeraar naar het beleid.

Hobby's behouden ondanks nierproblemen

De meeste hobby’s kun je gewoon blijven uitoefenen als je nierproblemen hebt. Sommige hobby's zijn minder geschikt voor mensen met nierschade of nierfalen. Bijvoorbeeld omdat de activiteit fysiek te zwaar is. Maar geef je hobby niet te snel op.

Misschien doe je de hobby op een tijdstip dat je nu vaak moe bent. Probeer de activiteit dan te verschuiven naar een moment waarop je je meestal fitter voelt. Vraag hulp bij het sjouwen of klaarzetten van spullen. Met kleine aanpassingen kom je vaak een heel eind.

Loop je tegen beperkingen aan bij het uitvoeren van je hobby? Praat erover met je arts of de medisch maatschappelijk werker in het ziekenhuis. Die denkt graag mee over oplossingen.

Lukt het niet meer om je hobby uit te oefenen? Probeer dit verlies te verwerken. Hoe moeilijk dit ook is. Probeer daarna de draad weer op te pakken. Ga na welke andere activiteiten je plezier of ontspanning geven. En maak daar je nieuwe hobby of dagelijkse activiteit van.

Doe het liefst iets wat lichamelijke activiteit van je vraagt. Dan draagt je hobby bij aan ontspanning en aan een goede lichamelijke conditie.

Huishouden doen ondanks nierproblemen

Is het lastig voor je om huishoudelijke taken vol te houden? Misschien kunnen andere gezinsleden, vrienden of goede buren de zwaardere taken van je overnemen. Zelf kun je misschien de lichtere taken blijven doen. Sommige mensen vinden dat fijn. Zij vinden dat huishoudelijk werk kan bijdragen aan structuur in het dagelijks leven. En het leidt ze af van het ziek zijn.

Hulp in de huishouding

Dialyseer je? En woon je alleen? Of kunnen je naasten je niet helpen bij huishoudelijk werk? Dan kun je misschien huishoudelijke hulp krijgen. Dat staat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daar gelden wel voorwaarden voor. En je betaalt een eigen bijdrage. Een maatschappelijk werker kan je helpen bij het aanvragen van huishoudelijke hulp.

Heb je vragen over de Wmo of andere regelingen? Vraag om advies bij het steun- en adviespunt (STAP) van de Niervereniging Nederland (NVN). STAP is er speciaal voor nierpatiënten, naasten en nierdonoren.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Laura Haasdijk, medisch maatschappelijk werker

Sabine Timmerman, dialyseverpleegkundige

Sabah Ziani, sociaal raadsvrouw STAP

Waarom werken we samen met deskundigen?