Smetvrees of verstand gebruiken?
Wat doe je? vroeg ik aan een van de mededeelnemers aan de trainingsgroep voor mensen die, een half jaar na hun transplantatie, een pilot van het UMCG in Beatrixoord mochten volgen. Daar, in die week, leerden we van twee gespecialiseerde fysiotherapeuten hoe om te gaan met je lichaam en wat wel en niet kan en mag na je transplantatie.
Er waren ook psychologische gesprekken om met je eventuele onzekerheid of angst om te gaan en er was begeleiding van een diëtiste met een kookles en voorlichting over wat je wel en niet mag eten, want door de medicijnen tegen afstoting is je weerstand, je immuunsysteem verminderd. Wat afgeraden wordt is rauw vlees of vis en alles dat anderzijds bacterieel of besmettingsgevaar oplevert. We waren nu met de groep in het restaurant.
“Wat doe je”, vroeg ik haar toen ze een broodje filet americain uit de vitrine van het restaurant wilde pakken. “Dat vind ik lekker”. “Ja, ik ook”, zeg ik.
Gelijk realiseerde ze zich de les over wat wel en wat beter niet gegeten kon worden. Dank je, zegt ze, ik dacht er even niet aan.
Smetvrees, nee, dat heb ik niet, maar ik ben tegenwoordig wel erg voorzichtig want ik wil nog wel een aantal jaar door.
Tijdens die trainingsweek in Beatrixoord, juni vorig jaar, logeerde ik op een longafdeling. Daar heb ik veel geleerd over COPD en ook daarover geschreven in mijn intussen uitgekomen dagboek voor en na mijn niertransplantatie .
Ik heb daar op die longafdeling wel een aantal vooroordelen over longkwalen los moeten laten, dat was echt heftig.
Als je ziek bent en alleen maar beter wilt worden, dan doe je er, normaal gesproken, alles aan om beter te worden en zodra je beseft dat je niet beter zult worden zonder ingreep, dan doe je er toch alles aan om de verslechtering zoveel mogelijk af te remmen, je leven zo goed mogelijk te verlengen, tenminste als je voldoende gemotiveerd bent, doelen en levensvreugde hebt of durft creëren.
Bij het teruglopend percentage van mijn nierfunctie deed ik ook mee aan een gespreksgroep. Er werd nadruk gelegd op het feit dat een eiwitarm dieet weleens levensreddend of in ieder geval levensverlengend kon zijn. Zuivel, vlees en dergelijke werden besproken en de hoeveelheid eiwitten die verantwoord was en door de nieren nog verwerkt kan worden. Gezonde nieren filteren het overtollige eiwit, bij nierfalen is dat niet het geval en vervuilt je lichaam. En daar word je erg moe van.
0,8 procent eiwitten per kilo lichaamsgewicht mag je hebben, dat is niet veel, daar zit je zo aan. Het is dus rekenen geblazen.
Volgens de lijst van voedingsmiddelen en de hoeveelheid eiwitten die het voedsel bevat, uit het meegegeven boek “Leven met chronische nierschade”, een handboek voor preventie en zelfzorg van de Nierstichting, kun je zelf berekenen wat je mag hebben. In mijn nierdagboek heb ik er regelmatig over geschreven. Bovendien is via de website “mijn nierinzicht” goed bij te houden wat je eet. Wat het betekent en of je het goed doet dat zie je meteen op een staafdiagram. 2 sneetjes brood, plakje kaas 20 gram, 15 gram boter, zoet beleg…enz…..
Ik heb dat twee jaar gedaan, toen zat de rekenmachine over eiwitten wel in mijn hoofd. Maar niet iedereen van die gespreksgroep “hoe te leven met nierfalen” was even gemotiveerd, het zal wel meevallen zei een jongeman die een dalende, maar nog een redelijk lage kreatinine-spiegel had. Ik zou er gek van worden, zei een vrouw, als ik dat allemaal bij moet houden. En een van de oudere deelnemers van de gespreksgroep over nierfalen zei: “maar als ik nou zo’n lekkere biefstuk op mijn bord krijg voorgeschoteld gooi ik die echt niet weg”. Over een kleiner stukje bijvoorbeeld 60 gram, wilde hij niets horen. Rundvlees bevat meer eiwitten dan varkensvlees. Na enkele bijeenkomsten was hij twee keer niet aanwezig. Toe hij weer kwam had hij een shunt in zijn arm, een voorbode naar nierdialyse. Ja, zegt hij, het percentage van mijn nierfunctie ging ineens zo snel omlaag dat ik dat ding moest laten aanbrengen. Maar het is maar voor de zekerheid, hoor, zegt hij nog. “Ja ja”. Hoe dan ook, ik was gewaarschuwd.
Mijn nierfunctie ging ook wel, maar niet zo snel omlaag. De nefroloog complimenteerde me dat ik me zo goed, bijna neurotisch aan mijn dieet hield. Ik bedankte voor het compliment maar koos toch liever voor het woord gedisciplineerd dan neurotisch. Een mens wil toch graag overleven.
Nu, na de transplantatie, is het een ander dieet. Nu is het:
Vermijdt zoveel mogelijk alles wat bacterieel of besmettelijk is, want je pillen tegen afstoting verlagen je weerstand, je immuunsysteem. Dat was wel even opnieuw wennen, zeker als je van lekkere hapjes tussendoor houdt of op feestjes of verleid wordt met proefhapjes in de supermarkt. Rauwmelkse kaas, smeerworst, “sorry, mag ik niet.”
Je mag geen rauw, gerookt of gedroogd vlees of vis, goed je handen wassen, de hond niet in je gezicht laten likken en niet de kattenbak schoonmaken. Dat laatste vond ik wel wat, dat deed mijn vrouw voortaan, evenals het vuil buiten zetten. Alle nadeel heeft zijn voordeel.
Ook nu hield ik me streng aan de voorschriften, ondanks geluiden dat het na een jaar niet meer zo streng hoefde, toch maar voorzichtig voor de zekerheid en ik vaar er wel bij.
Nee, ik heb echt geen smetvrees, dat is een neurotische storing waardoor je normale leven ondergeschikt wordt aan je dwangmatigheden. Nee, maar ik ben wel voorzichtig en zo consequent mogelijk. Boek: www.harrievandersande.jouwweb.nl
