Vegetariërs en veganisten krijgen veelal te weinig van deze vitamine binnen. Een tekort kan haast niet via plantaardige voeding worden aangevuld, omdat B12 daar niet in zit. Dit is op te lossen met supplementen, zoals zuigtabletten met methylcobalamine, een vorm van B12: vraag je diëtist om advies hierover.
Hoe snel je een tekort aan vitamine B12 oploopt, is trouwens niet echt duidelijk. Je merkt er vaak pas na enkele maanden tot een jaar iets van. Dit komt omdat B12 in je lichaam wordt opgeslagen als reservevoorraad. Als je minder producten met B12 gaat eten, hangt het er in geval van nood van af hoe snel die voorraad uitgeput raakt. Pas als deze op raakt, kun je de eerder genoemde gezondheidsproblemen krijgen.
Of vegetarisch of veganistisch eten haalbaar is voor jou als nierpatiënt, kan dus afhankelijk zijn van het stadium waarin je nierschade verkeert. Een volledig of deels plantaardig eetpatroon volgen, kost tijd en energie, elke dag opnieuw. En wanneer behandelingen als dialyse of transplantatie in zicht komen, voel je je meestal niet zo energiek meer. Afvalstoffen bouwen zich op in het bloed, waardoor de eetlust kan afnemen, smaakveranderingen optreden en je zelfs zo misselijk kunt worden dat je moet braken. Ook vermoeidheid en concentratieproblemen kunnen voorkomen. Het inpassen van een plantdominant eetpatroon in het dagelijkse bestaan kan dan erg tegenvallen. Begeleiding van een diëtist, gespecialiseerd in nierziekten, is daarbij zéér sterk aan te raden.
Tekst: Lara Bartelds, nierdiëtist Meander MC, Amersfoort
Vega eten en nierziekte, hoe doet zíj dat?
Een van onze Wisselwerking-redacteuren eet al ruim dertig jaar vegetarisch en zoutarm. Wat zegt zij hierover?
'Vegetarisch eten ingewikkeld? Dacht het niet! Dertien jaar was ik, toen mijn biologieleraar onomwonden vertelde hoe dieren lijden in de bio-industrie. Ik wist niet wat ik hoorde. Mijn leraar legde ook uit hoe vegetarisch eten een makkelijke, gezonde en erg effectieve manier is om zelf iets te doen tegen klimaatverandering, milieuvervuiling en verwoesting van het regenwoud. Ik werd vegetariër en al snel mijn moeder ook.
Toen ik zelf moeder werd, was het vanzelfsprekend dat we onze kinderen op zouden voeden met vegetarisch eten. Inmiddels zijn ze tieners en overtuigde vegetariërs.
Hoe ons gezin het doet? Op dagen dat ik het simpel wil houden, eet ik overdag zo weinig mogelijk zout. Ik neem bijvoorbeeld pap zonder toegevoegd zout (met sojamelk of koemelk, net wat je wilt) voor het ontbijt, in plaats van een dubbele boterham met kaas. Daardoor heb ik ‘s avonds de ruimte om een makkelijke maar zoute vleesvervanger te eten, zoals een sojaburger met daarin voldoende eiwit, vitamine B12 en ijzer.
Op andere dagen halen we onze eiwitten uit minder zoute dingen, zoals noten, bonen, tofu, tempeh of Quorn-stukjes naturel (gemaakt van paddenstoel-eiwit). En ik slik vegan multivitaminetabletten.
Win-win met nierdiëtist
Voor inspiratie gebruik ik kookboeken als De dikke vegetariër van Mark Bittman. Of ik google Indiase recepten. De Indiase keuken bevat een rijkdom aan lekkere vegetarische gerechten en gebruikt veel kruiden, waardoor je geen zout hoeft toe te voegen.
En soms is een beetje professionele hulp fijn. Na een lange ziekenhuisopname kreeg ik, verzwakt en continu misselijk, een dieet dat zo ingewikkeld was dat ik bijna niks meer durfde te eten. Ik was bang dat ik het ‘verkeerd’ zou doen en mijn nierziekte opnieuw zou ontsporen.