Nierschade voorkomen bij hart- en vaatziekten

Slagaderverkalking is een veel voorkomende oorzaak van nierschade. Bovendien gaat de nierfunctie versneld achteruit na een hartinfarct of beroerte. Wees je bewust van de nadelige effecten van hart- en vaatziekten op de nieren. Je kunt zelf een aantal maatregelen nemen om (verergering van) nierschade zoveel mogelijk te helpen voorkomen.

Wat zijn hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten zijn ziekten aan het hart of de bloedvaten, zoals aderverkalking en een doorgemaakt(e) hartinfarct of beroerte.
Slagaderverkalking betekent dat de slagaderen steeds nauwer en stugger worden. De verkalking kan ontstaan in alle slagaderen, dus ook in die naar de nieren. Door de vernauwing kan het bloed minder goed door de slagader stromen. De nieren reageren hierop door de bloeddruk te laten stijgen, zodat het bloed weer sneller kan doorstromen. Een hoge bloeddruk veroorzaakt echter schade aan beide nieren.

Bij een ernstige vernauwing krijgen de nieren onvoldoende zuurstof via het bloed. Ook kunnen er in de buurt van de vernauwde plekken bloedstolsels ontstaan. Een bloedstolsel kan bijvoorbeeld terechtkomen in een bloedvat naar de nieren, waardoor het bloedvat plotseling afgesloten wordt (een nierinfarct). Het achterliggende nierweefsel krijgt dan geen bloed meer en sterft af. Bij een hartinfarct stopt de bloedtoevoer naar een deel van het hart en bij een beroerte naar een deel van de hersenen. Na een hartinfarct gaat de nierfunctie twee keer zo snel achteruit als bij normale veroudering. De versnelde achteruitgang verhoogt het risico op overlijden.

Wanneer heb je hart- en vaatziekten

Slagaderverkalking veroorzaakt in het begin geen klachten. Dat maakt het gevaarlijk. De bloedvaten slibben ongemerkt dicht. ‘Opeens’ kan iemand die gezond leek, getroffen worden door een nier- of hartinfarct of een beroerte.

Wat kun je doen om nierschade bij hart- en vaatziekten te voorkomen

Laat slagaderverkalking onderzoeken. Ervaar je klachten die kunnen wijzen op slagaderverkalking, laat dat aan je arts weten. Preventief onderzoek is niet zinvol, omdat slagaderverkalking niet bij iedereen problemen veroorzaakt.
Laat minstens één keer per jaar controleren of je nieren nog goed werken. Nierschade ontstaat ongemerkt en is onomkeerbaar. Houd je nierfunctie in de gaten door deze minstens één keer per jaar te laten bepalen door je huisarts of de praktijkondersteuner.
Let op je medicijngebruik. Sommige hartmiddelen en medicijnen tegen hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes kunnen (acute) nierschade veroorzaken of verergeren. Ontvang persoonlijk advies via de check Nier&Medicijn.
Leef Gezond. Gezond leven houd je bloedsuiker, bloeddruk en het cholesterol beter in evenwicht. Een gezonde leefstijl betekent dat je:
- Niet rookt
- Zoutbewust en gezond eet:
- Check hoeveel zout je eet met de Zoutmeter
- Zorg dat je maximaal 6 gram zout per dag eet
- Eet volgens de Schijf van Vijf. Hiermee beperk je onder andere de inname van verzadigd vet.
- Afvalt als je te zwaar bent: bereken je BMI om te bepalen of je een gezond gewicht hebt. Bij een BMI hoger dan 25 is het voor volwassenen verstandig om af te vallen.
- Als volwassene minimaal 150 minuten (2½ uur) per week matig intensief beweegt, verspreid over diverse dagen. Daarnaast is de aanbeveling van de Gezondheidsraad om spier- en botversterkende activiteiten te doen.
- Iedere nacht voldoende slaapt: een gezonde slaapduur is voor volwassenen 7 tot 9 uur per nacht.
- Leert omgaan met stress: zorg dat je weet op welke manieren jij kunt ontspannen en hoe je dit kunt bereiken.

Meer informatie
Heb je nierschade en wil je meer weten over het risico op hart- en vaatziekten? Bezoek dan de website nieren.nl.
De Dutch CardioVascular Alliance (DCVA) en de Nierstichting werken vanaf 2024 samen. Beide organisaties hebben voor ogen om bij te dragen aan het verminderen van hart- en vaatziekten. Lees meer.