Onderzoek naar zoutsmaak nierpatiënten

‘Het is bekend dat patiënten met chronische nierschade zout minder goed kunnen proeven. Dat maakt het voor hen extra moeilijk om zich aan een zoutbeperkt dieet te houden. Terwijl minder zout juist voor mensen met nierschade extra belangrijk is’, stelt Hoorn: ‘Bij deze patiënten verhoogt zout rechtstreeks de bloeddruk, wat vervolgens weer meer nierschade veroorzaakt.’ Hoorn werkt nauw samen met celbioloog dr. Gert Jansen (Erasmus MC), die vanuit zijn eigen vakgebied veel ervaring met zoutsmaak heeft.

Nederlanders eten gemiddeld 9 gram zout per dag, terwijl de dagelijks aanbevolen hoeveelheid ligt op maximaal 6 gram. Minder zout eten is lastig, omdat in veel voedingsmiddelen zoals sauzen en soepen al zout is toegevoegd.

Beter proeven

Gezonde mensen proeven zout beter dan patiënten met chronische nierschade. Hun zoutsmaak komt tot stand doordat speeksel het zout uit voedsel oplost en dit vervolgens aanbiedt aan de smaakpapillen in de tong. In deze smaakpapillen bevindt zich een zoutkanaal dat het aangeboden zout ‘vertaalt’ richting de hersenen als zoutsmaak. Uit recent onderzoek blijkt dat gezonde mensen die zout goed kunnen proeven meer enzymen in hun speeksel hebben die dit zoutkanaal zouden kunnen ‘openen’ (activeren) dan personen die zout minder goed proeven. De vraag is of speekselenzymen de zoutsmaak bepalen door een effect op zoutkanalen en hoe chronische nierschade speekselenzymen verandert.

Onderzoeker Ewout Hoorn van het Erasmus MC promoveerde in 2007 op het water- en zouttransport in de nieren. Vervolgens onderzocht hij met subsidie van de Nierstichting waarom patiënten met nierschade zoveel gevoeliger zijn voor zout. ‘We weten al veel over de zoutkanalen in de nieren, maar in dit onderzoek spelen de zoutkanalen in de tong een belangrijke rol. Deze worden op een vergelijkbare wijze beïnvloedt door enzymen en daar willen we meer over te weten komen.’

Hoorn: ‘Als we beter begrijpen hoe mensen zout proeven, kunnen we betere maatregelen nemen. Wereldwijd krijgen veel mensen immers te veel zout binnen. Als we weten welke speekselenzymen de zoutkanalen in de tong activeren, zouden we zoutsmaak kunnen beïnvloeden. Dat gaan we uitzoeken, want als je de zoutsmaak kunt versterken, ga je vanzelf minder zout eten.’

Meer informatie

Bekijk het projectoverzicht voor meer informatie. Het onderzoek start in september met een looptijd van 24 maanden.