Gezond eten voor kind met nierziekte

De volgende 5 regels vormen de basis voor gezonde voeding.

1. Eet gevarieerd
2. Eet niet te veel, maar ook niet te weinig
3. Eet minder verzadigd vet
4. Eet veel groente, fruit en brood
5. Eet veilig, en ook duurzaam

1. Eet gevarieerd

Er bestaat niet 1 voedingsmiddel dat alle voedingsstoffen in voldoende mate bevat. Variatie is belangrijk. Door elke dag iets anders te kiezen, krijg je alle benodigde voedingsstoffen binnen.

Schijf van Vijf

In de praktijk kun je hiervoor de Schijf van Vijf aanhouden. Dat betekent dat je dagelijks eet uit de volgende 5 groepen. De aanbevolen hoeveelheden van voedingsmiddelen zijn afhankelijk van de leeftijd van je kind.

• groente en fruit
  Groente en fruit bevatten belangrijke voedingsstoffen. Eet iedere dag zowel groente  als fruit.
• brood, graanproducten en aardappelen
  Kies zoveel mogelijk voor volkorenproducten, zoals volkorenbrood, havermout, volkorenpasta, volkoren couscous, bulgur en zilvervliesrijst. Volkorenproducten bevatten meer vezels, vitaminen en mineralen dan de witte of geraffineerde varianten. Ook geven ze eerder een verzadigd gevoel.
• vis, vlees, ei, noten, peulvruchten en zuivel(alternatieven)
  Wissel dierlijke en plantaardige producten met elkaar af. Beperk de dagelijkse hoeveelheid vlees(vervangers) en zuivel(alternatieven) nodig voor een gezonde voeding. Beter voor het milieu en beter voor je gezondheid. Deze hoeveelheden zijn afhankelijk van de leeftijd van uw kind. Eet dagelijks een handje ongezouten noten, zoals amandelen, hazelnoten, cashewnoten of walnoten
• smeer- en bereidingsvetten
  Kies zoveel mogelijk voor zachte halvarine of margarine voor op brood. Gebruik voor bakken en braden vloeibare producten, zoals vloeibare margarine, vloeibare bak-en-braad of plantaardige olie (bijvoorbeeld olijfolie of zonnebloemolie).
• drinken zonder suiker
  Kies voor water of thee. Zuivel(alternatieven) tellen ook mee bij de hoeveelheid vocht. Om voldoende te drinken kan het handig zijn om het drinken te koppelen aan vaste momenten. Drink bijvoorbeeld bij elke maaltijd.

Varieer binnen de groepen: kies iedere dag voor iets anders. De ene dag eet je bijvoorbeeld peulvruchten of vis, en de volgende dag vlees of een ei. Denk ook aan het afwisselen van verschillende soorten groenten en fruit en aan variatie in broodbeleg.

2. Eet niet te veel

De hoeveelheid energie (het aantal calorieën) in de voeding moet in balans zijn met de hoeveelheid energie die je verbruikt. Dit heet de energiebalans. Iemand die veel in beweging is , heeft meer energie (calorieën) nodig dan iemand veel stil zit.

Een goede energiebalans zorgt voor een gezond gewicht. Als je te veel eet, word je te zwaar. Als je te weinig eet, kun je te veel gewicht verliezen. Zowel overgewicht als ondergewicht is slecht voor de gezondheid. Het is dus belangrijk dat je niet te veel, maar ook niet te weinig eet.

2. Beweeg voldoende

Hoeveel calorieën je nodig hebt, is onder meer afhankelijk van hoeveel je beweegt. Zorg ervoor dat je voldoende lichaamsbeweging krijgt. Bewegen zorgt ervoor dat je fit blijft en heeft veel positieve effecten op de gezondheid. Het helpt ook als je wilt afvallen of als je je lichaamsgewicht op peil wilt houden.

Bij verminderde nierfunctie zijn de adviezen ten aanzien van bewegen hetzelfde als voor gezonde kinderen en volwassenen.

3. Eet minder verzadigd vet

Verzadigd vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed. Daardoor wordt het risico op hart- en vaatziekten groter. Kies liever voor onverzadigd vet. Dat heeft juist een gunstige invloed op het lichaam. Het verlaagt de kans op vaatvernauwing. Je kunt dit als volgt onthouden: verzadigd = verkeerd, onverzadigd = oké.

• verzadigd vet
  In dierlijke producten zit veel verzadigd vet. Bijvoorbeeld in vet vlees, volle zuivelproducten en volvette kaas, en ook in koek, gebak, snacks en chocolade. Kokos- en palmolie zijn plantaardig, maar bevatten ook veel verzadigd vet.
• onverzadigd vet
  Onverzadigd vet zit in plantaardige olie, zachte halvarine en margarine, vloeibare bak-en-braad, noten en vette vis.

Dit advies is een punt van aandacht voor mensen met nierschade. Door de nierschade is het risico op hart- en vaatziekten namelijk al groter. Mensen met een nierziekte hebben vaak hoge bloeddruk en/of een verhoogd vetgehalte in het bloed. Door producten met onverzadigd vet te kiezen, houd je het risico op hart- en vaatziekten zo klein mogelijk.

Tips om minder verzadigd vet te eten

• Kies voor op brood een (ongezouten) zachte margarine of zachte halvarine, rijk aan omega 3 . Deze producten worden ook wel dieethalvarine of dieetmargarine genoemd.
• Kies voor het bakken, braden en frituren de zachte of vloeibare vetsoorten met een hoog percentage onverzadigd vet. Deze zitten in flacons. Olie is ook geschikt, behalve kokos- en palmolie. Kokos- en palmolie zijn bij kamertemperatuur wel vloeibaar, maar toch niet geschikt. Ze bevatten juist veel verzadigd vet.
• Eet 1 keer per week vette vis, zoals zalm, sardines en makreel. Vette vis bevat veel onverzadigd vet. Kijk wel uit met gerookte vis en haring: daarin zit veel zout.
• Beperk het gebruik van gebak, koek, chocolade, snacks en soortgelijke voedingsmiddelen. Hierin zit verborgen vet.

4. Eet veel groente, fruit en brood

Groente en fruit bevatten belangrijke voedingsstoffen en weinig calorieën. Ook geven groente en fruit een verzadigd gevoel, zorgen ze voor een goede stoelgang en zijn ze belangrijk voor de regulatie van de bloeddruk. Ze mogen niet ontbreken in het dagmenu. Zorg voor afwisseling in groente- en fruitsoorten. Elke soort bevat namelijk andere nuttige voedingsstoffen.

Brood levert koolhydraten, een belangrijke brandstof voor het lichaam. Kies volkorenbrood, dit bevat meer vezels. Vezels dragen bij aan een goede werking van de darmen, verminderen de opname van kalium en fosfaat en verlagen het risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2.

5. Eet veilig

Via de voeding kun je een voedselinfectie oplopen. Door je nieraandoening ben je hier extra gevoelig voor en kan een infectie ernstiger verlopen. Let op de houdbaarheid bij het boodschappen doen, en werk hygiënisch in de keuken. Een voedselinfectie is met een aantal eenvoudige maatregelen te voorkomen.

Tips tegen voedselinfectie

• Vermijd tijdens het koken elk contact tussen rauw en bereid vlees om kruisbesmetting te voorkomen. Dit geldt ook voor vis en kip.
• Vlees, vis en ei moeten gaar zijn voordat je ze opeet.
• Zet de temperatuur van de koelkast op 4 °C.
• Bewaar restjes voedsel altijd afgedekt in de koelkast, en niet langer dan 2 dagen.

Bij chronische nierschade worden soms medicijnen voorgeschreven die de afweer onderdrukken. Dat gebeurt onder andere na transplantatie. Door de medicijnen is de kans op een infectie groter. Je krijgt extra adviezen om infecties te voorkomen.

Eet duurzaam

Het produceren van eten en drinken heeft veel invloed op het milieu. Door duurzaam te eten, eet je gezonder en draag je bij aan een beter milieu. Duurzaam eten betekent onder meer:

• geen voedsel verspillen
• niet meer eten dan je nodig hebt
• minder vlees eten
• kiezen voor seizoensgroenten